African Storybook
Menu
Kyabazinga gh'enhonhi
John Kasiti and Kyambogo University
Wiehan de Jager
Lusoga
Awo olwatuka, enhonhi dhaaba n'olwekobaano. Daayenda kufuna kyabazinga, nga abantu abandi era ne nensolo. Nhonhi ki enafuuka kyabazinga?
"Wakikubi, gha maani era abusobola!" akanhonhi kalala kakooba. "Busa, azira luyundhu, era bwayeta awulikikana oti munhakughavu." Akanhonhi akandi kakooba. "Kale Maaya, kubanga mubbendhe era awuluuguma nga empologoma," owundi yakoba. "Busa, tasobola ku guluka. Kyabazinga gh'enhonhi atekwa okuba nga asobola oguluka."
"Nsubiira kanfuuke Kyabazinga," Onhonhi Muzinge yakoba nga ayandhurwiza ekyansuuti. "Mboneka bulungi inho." "Oli mweyagaze," Wampwigulu yakoba. "Nze ndinamaiso manene agaboa buli kinhonhi. Nze kanfuuke Kyabazinga." "Busa,busa, iwe wampwigulu," Ebinhonhi ebindi byakuba kereere. "Oja okulambaala nga endhuba yakajaayo!"
Era tibaaja kighanvu inho na kulonda Kyabazinga. Enhonhi ndala yali n'ekidhuubo. "Wanhonhi anasinga obulukira ghaigulu einho mu ibbanga nga ni Kyabazinga," yakoba. "Iiii, Iiiii," ba Wanhonhi boona booa baakuba kereere, era babulukira ghangulu, ghangulu, okutuuka mu bireri.
Ekiyoyo kyo ku maadhi kya buluka lunaku lulamba, butereevu ghangulu ku nsozi munsi yoona yoona. Eikoli lyabuluka enaku ibiri, mu ibbanga ghangulu gh'ensozi. Aye Wansega yeeyeongerayo enaku isatu nga talekera, buterevu nga aja mundhuba. Ghangulu ghe ebnhonhi byona byona, byawulira Wankokooma taalira, "Ninze ndyeghaala, ninze Kyabazinga!"
Aye magu ago ghangulu ghe, Wankokooma yawuulira eiroboozi, "Tink, tink, tink! Ninze ndhighangulu einho, ninze Kyabazinga." Kaali dyadyadya, akanhonhi akanonioli mu boona boona. Yali yeegema ku kiwawa kya Wankokooma, bweyali nga yeyongerayo mu ghangulu.
"Twoidha ku mpangula kabiri," Wankokooma yakoba, era nga yeyongerayo butereevu mu ibbanga mu mpewo. Yabulukira ghangulu okutuuka nga takaghanga kweyongerayo. "Ndighangulu ghabuli kinhonhi, ninze Kyabazinga!" Wankokooma yalira.
Aye okuva mu kighagha kya Wansega, yavaayo akanhonhi akotonioli. "Tink, tink, tink, tink! Ni nze ansingayo butonioli! Ninze Kyabazinga ghaimwe." Wankokooma yaghaamu aga buluka okweyongerayo.
Kale yayalaala okwika naka nonhonhi akatonioli mu kiwawa kye. Ebinhonhi ebindi byali bikambwe kuluyi lwa dyadyadya. Bamulinda nga betegeike okumumaanhaku amooyage goona goona.
Aye omwangu dyadyadya yabona obukambwe obwebinhonhi ebindi, era yabulukira mukiina kyo omusota ekyereere. Ebinhonhi ebyali biri kulinda bya koba Wampwigulu," Na maiso go amanene, olina okukuuma ekiina ageme dyadyadya nga afuluma." Kale Wampwigulu yatyama mberi yo mulyango.
Aye enduba yatandiika okwaka era mubwangu, Wampwigulu yalambaala. Bweyabona nga Wampwigulu alambaire, ya bulukira ghangulu yaabulawo.
Wampwigulu yaswala inho okuleka akanhonhi akatonioli okweiba. Olwaleero ayiiga bwire. Omusana, alambaala nga yekweka ku binhonhi ebindi.
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Kyabazinga gh'enhonhi
Author - South African Folktale
Translation - John Kasiti and Kyambogo University
Illustration - Wiehan de Jager
Language - Lusoga
Level - Longer paragraphs
© African Storybook Initiative 2014
Creative Commons: Attribution 4.0
Source www.africanstorybook.org
Menu
  • Navigate

    Navigate through the story by swiping right or left or clicking when the cursors changes to an arrow on the right or the left edge of the screen.

    Tap or click on the centre of the page to see, or remove the menu bars at the top and the bottom of the screen. You can also use the ESC key.

    You can use the slider at the bottom as a way to move quickly through the story. On a mobile device tap on the slider before you drag the slider button.

    Click or tap to return to African Storybook.

  • Share
    If you have a Twitter or Facebook account, you can share this story on your page or a page you manage. You can also copy the web link (URL) for this story.
    • Twitter
    • Facebook
    • Url
  • Rate
    Other visitors rated this story

    Tell us how much you liked the story – drag the scroller to highlight one or more stars
    • Submit
  • Comment
    Read other people’s comments on the story, or add your own.
    • Enter your comment
    • Name
    • E-mail
    • Post
  • Translations and adaptations
    • Koning van die voëls
      Afrikaans (Translation)
    • የአእዋፋቱ ንጉሥ
      Amharic (Translation)
    • Mambo weShiri
      ChiShona (Translation)
    • Mwami Wabayuni
      ChiTonga (Translation)
    • Mfumu Yambalame
      CiNyanja (Translation)
    • King of the birds
      English (Original)
    • The Clever Little Bird
      English (Adaptation)
    • Le Roi Des Oiseaux
      French (Translation)
    • Imfumu Yafyuuni
      IciBemba (Translation)
    • Ikosi yeenyoni
      isiNdebele (Translation)
    • UNcede inkosi yeentaka
      isiXhosa (Translation)
    • Inkosi yezinyoni
      isiZulu (Translation)
    • Ungcede Inkosi Yezinyoni
      isiZulu (Adaptation)
    • Musumbi Wa Nyunyi
      Kikamba (Translation)
    • Opi Aria Yi Ni
      Lugbarati (Translation)
    • Kabaka We Nyonyi
      Lugwere (Translation)
    • Umuyiinga we Binywiinywi
      Lumasaaba (Translation)
    • Habaha W'Enyuni
      Lunyole (Translation)
    • Olkínkí Le Oó Imotónyi
      Maa (Translation)
    • Ninsi Natitari
      Mampruli (Translation)
    • Omwami Wa Amayoni
      Oluwanga (Translation)
    • Rei Das Aves
      Portuguese (Translation)
    • Kgoši ya dinonyana
      Sepedi (Translation)
    • Morena wa dinonyana
      Sesotho (South Africa) (Translation)
    • Kgosi ya dinonyane
      Setswana (Translation)
    • Mulena Walinyunywani
      SiLozi (Translation)
    • Inkhosi yetinyoni
      Siswati (Translation)
    • Khosi ya zwiṋoni
      Tshivenḓa (Translation)
    • Hosinkulu ya swinyenyana
      Xitsonga (Translation)
  • Download to read
    Landscape version
  • Download to print
    Portrait (booklet) version
  • Download EPUB