African Storybook - Əloʼ ə kətʉkətok̀ə

Əloʼ ə kətʉkətok̀ə

Celestine Tabong

Andrews Opoku Antwi and Michelangelo Quaye Anang

Kwesi Gyasi ə ntsi wenə vətìʼ və wen a loʼ ə tsenə ghə a və ntoŋtə̀ nə Asempaye. Ghə nkiʼ kətʉ kəwundòŋ ə wen a və toŋtə nə Kweku Twum. Vəwenə ə ntsi to a loʼ əmùʼ be dyʉ̀ to a ngə̀ŋ ə ŋwàʼlə̀ muʼ.

Vətiʼ və Kwesi ndìʼ Bàba nə̀ Maame. Maamə nzàŋsə tyɨftə wàyn wen la, "Kə a nzàŋsə dʉ̀ sàmə mu a mù mə ghògo mə byìʼi mə mə ko əbòŋ."

Andiʼ ando ŋwàʼlə̀ ə nfʉkəli a zhʉ ə zhʉtəghə, Kweku Twum mù dyʉ̀ a loʼ ə Simpa (Winneba).

Ghə ndyʉ̀ ə zhɨ ə zhʉ ə zhʉtəghə wenə lemə ətiʼ ə wen a və ntoŋtə nə Kobina Amfo.

Kobina ə ndiʼ wìʼ a ghə nkɨ li ə ku shʉsə no nkàyn. Ghə nkìʼi və nkànuʼ no və ghoʼo a Simpa.

A ne sə ndiʼ ando Kweku Twum ə mbwenə li əpfwo fa Simpa, ghə ndyʉ li ə ghayntə wùndòŋ ə wen ə Kwasi Gyasi. Ando ghə ndyʉ ə li ə ghayntə ə wen, ghə ə nshəʼtə li a wundoŋ ə wen byiʼi ji a ghə tə zhɨ ə wen ə wen a kəshi na yi, benə jì a ghə tə nsàmə̀ mu fa tsu a mù mə nghoʼmə̀!

Kənyʉ̀ ə kikə bòŋ a Kwesi, ghə mu sə kayntə la a ku ndo ghə tə dyʉ̀ wenə Kweku a mù mə nghoʼmə̀ lo.

A mbwaʼa kəbə̀ŋ tsen, Kweku wenə wudoŋ ə wen mu ghʉ̀ la vəwenə a sàm mu a fwayn mù mə loʼ. Vəwenə nyoʼtə fʉ̀ ko ndiʼ la wiʼi yen li vəwenə.

Ando vəwenə ə zaʼa a wenə mù mèn, Kweku Twum tsoʼo tsu ə bè gàʼa Kwasi la nkàyntə wen be tsoʼo boʼsə wen alì ghə tyen ando ghə nkwòʼtə kə tyɨtə kə liwen.

Ali Kweku ə ne nkaʼ ə nlobtə wundòŋ ə wen la nkaytə wen kwen a mù. Ghə kaʼ ə kwen vəwenə sam mu alə ə zhʉ̀ amfwomə samə a mu a yì no a nkàyn.

A ne sə diʼ ando chʉ ə zhʉ ə nshwe li, ə chʉʼ ə mu sə jɨ. Kweku mu gàʼ a wundoŋ ə wen ə Kwasi la baʼtə ə bwenə ə dyʉ a ngə̀ŋ. Kweku fʉ fa mù ə tsəʼ ə wen ə wen ə mòʼ ə ndyisə wen ali Kwesi bo bu a mù.

Ə nè laʼtə, Kwesi mu ghʉ la nkàytə wen a fʉ fa mù. Alì ghə zhʉ la kəfo kə gùfə̀ əfwen ə wen, ghə be zhʉ əzaf no nanto a wen a fwen na yì. Ghə dì la, "A be diʼ gho lo?"

Ghə kaʼsə ə wen ə wen ə lye tyi a mù ə mu zɨmə. Ghə yen li ngoŋnki (Nyìngòŋ ə mù) mù be zɨmə la və gyamtə wen.

Ando kweku Twum ə nzhʉ li wundoŋ ə wen zɨmə, ghə mu dyʉ̀ gyàmtə̀ ə wen.

Kweku gùf əwen ə shisə a bàm, ə mu nyìŋ ə dyʉ̀ ə dzàŋtə vìʼ la və vi əgyàmtə̀.

Viʼi ə loʼ a vyi ə nzhʉ li ando ə Kweku ə zɨmə ə nyɨŋ ə vì a wenə a mu a yì. Vəwenə sə vì ə yen ə Kwesi nyəŋ mu ghə chiʼ li, ə be yen mənlyuŋ a nse. Vəwenə mu byèʼè Kwesi ə dyʉ̀ nə wen a ngə̀ŋ ə kəfʉ.

Tʉʼ ə ne nlayn, Kwesi sə kəblə̀ ə yen ə wen ə wen a kwen a ngə̀ŋ kəfʉ nə vətìʼ vəwen benə Kweku Twum vəwenə ti a wen kətʉ. Ghə zhʉ ə zaf a wen a fwen ə kwoŋ ə nankwè.

Və mu shə̀ʼtə a wen la və yi tyin ə fwen ə kwoŋ ə nankwè ə wen. Ə Kwesi sə dì loynə li wen la ghə lyesə ə ku a wen. Li wem tsèmtə̀ ə gàʼ la, "Ma tu kɨ nə ndiʼ to a bàm. A ngaʼa ndo ə wù zhʉtə kənyʉ̀ a ma gàʼà."

You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:

Əloʼ ə kətʉkətok̀ə

Author - Addison Gifty Naana, Aihoon Fatima, Biney Kwesi, Oduro Gifty and Sam Gabriel Ampa
Translation - Celestine Tabong, Emmanuel Keyeh and Zhuh Godlove
Illustration - Andrews Opoku Antwi and Michelangelo Quaye Anang
Language - Babanki
Level - Read aloud