African Storybook
Menu
Magozwe
Eunice Mukonde-Mulenga
Wiehan de Jager
IciBemba
Mwi tauni lya Nairobi, ukutali nendupwa, kwaleeikala abalumendo abaabula indupwa. Baaleeikalafye cikulu bwaca. Uluceelo lumo, abalumendo baaleelonga impasa shabo panuma yakulala mumpepo mumbali yanshila. Ukubomfya ifisooso, baalikoseshe umulilo pakutamye mpepo. Pali ili bumba paali Magozwe. Ewaali umwaice saana.
Ilyo abafyashi bakwa Magozwe baafwile, aalifye neemyaka isaano. Aile mukwikala na banalume. Banalume tabapooseleko amaano kumwana. Magozwe tabaaleemupeela ifyakulya fyakumanina. Baaleemupupeela incito shakubomba ishingi.
Nga Magozwe ati epushe neelyo ukuilishanya, banalume baaleemuma. Ilyo Magozwe aipwishe palwa kuya kusukulu, banalume baalimumine nookutila, "Iwe taumfwa. Tapali ico wingasambilila." Panuma yamyaka itatatu iya kumusunga ifi, Magozwe aalibuutwike ukufuma pang'anda yabanalume. Aambile ukwikala mumusebo.
Ukwikala pamusebo kwali ukwayafya kabili abalumendo abengi baaleecuula cila bushiku pakusanga icakulya. Inshiku shimo baaleebooma, shimbi baaleebeekata kuli bakapokola. Nga baalwaala takwaleeba aba kubaafwa. Ulupiya baaleesanga mukulombalomba, mukushitisha amapulasitiki nafimbi elwaleebaafwilishako. Ubuumi bwalyafisheko pantu amabumba yambi aya balumendo yaaleefwaya ukupoka incende shapusanapusana mutauni.
Bushiku bumo ilyo Magozwe aleefwayafwaya mufisooso, asangile ibuuku ilyakale ilyalepauka. Afumisheko ifiko aalibikile namwisaaka. Cila bushiku, aleefumya ibuuku nookwamba ukulolesha pafikope. Taishibe ukubelenga.
Ifikope fyaleelanga umulumendo uwaishileba kensha wandeke ilyo aakulile. Magozwe aleeloota namukasuba palwakuba kensha wandeke. Inshita shimo aleemona ukuti emulumendo wine uwa mwibuku.
Kwalitaleele kabili Magozwe aiminine pamusebo aleelombalomba. Umwaume umo aishile mupeepi napo aali. "Uli shaani? Nine Thomas. Momba mupeepi napano, pancende wingapoka icakulya," efyo atiile. Asontele kung'anda yayeelo noomutenge wabuluu. "Ninjishiba, walaayapoka ifyakulya?" efyo aipwishe. Magozwe aloleeshe umwaume elyo aloleeshe kung'anda. "Limbi ndeeya," efyo aaswike afumanapo.
Imyeshi yakonkelepo, abalumendo baalibeeleshe ukumona Thomas. Alitemenwe ukulanda nabantu makamaka abaleeikala mumusebo. Thomas aleeumfwa amalyashi ya bantu aba. Aali uuposa amano kufintu kabili uwacikuuku noomucinshi. Abalumendo bamo, baambile ukuya kung'anda yayeelo nabuluu mukupoka ifyakulya akasuba.
Magozwe aikele mumbali yanshila aleetamba ifikope mwibuuku lyakwe ilyo Thomas aishileeikala mupeepi nawene. "Lileelanda pali cinshi ilyashi?" efyo Thomas aipwishe. "Lileelanda pamulumendo uwasangwike kensha wandeke," efyaaswike Mazongwe. "Naani ishina umulumendo?" Thomas aipwishe. "Katwishi, nshaishiba ukubelenga," efyaaswike Mazongwe panoono.
Ilyo baakumeene, Magozwe atendeke ukweba Thomas ilyashi pa buumi bwakwe. Amwebele ifyo abuutwike ukufuma kuli banalume. Thomas taalaandile ifingi kabili taebele Magozwe ifyakucita leelo aleeumfwikishafye. Limolimo baleelanshanya ilyo baleelya mung'anda yamutenge wabuluu.
Ilyo Magozwe aali nemyaka ikumi Thomas alimupeele ibuuku. Ibuuku lyali pamulumendo wamumushi uwaleeteya umupila uwalumbwike saana. Thomas alimubelengele Magozwe ili lyashi imiku iingi mpakafye bushiku bumo atiile, "Ndetontonkanyefyo ulingile ukutampeesukulu pakuti usambilile ukubelenga. Uleetontonkanyapo shani?" Thomas atiile alishibepo incende uko abaana benga laala nookuya kusukulu.
Magozwe atontonkenye pancende ukwakulaala kabili nookuya kusukulu. Nga limbi ifyo banalume bamwebele ati toomfwa teeti asambilile icili conse fyaciine? Nga cakuti kulya kuncende bamuuma? Alitiinine. "Limbi cawamapo ukutwalilila ukwikala mumusebo," efyaatontonkenye.
Aebele Thomas ati aali no mwenso. Thomas alimwebekesha ati akeekala bwino kuncende ilya.
Lyene Magozwe aile mukwikala mumuputule mung'anda yamutenge wagilini. Aleeikalamo na balumendo babili bambi. Bonse pamo abaana baali ikumi abaleeikala muli ilya ng'anda. Elyo naba Baamaama Cissy nabalume baabo neembwa shitatu, puushi elyo neembushi iikote.
Magozwe alyambile isukulu kabili lyalikosele. Fingi ashaishibe ifyo aalingile ukwishiba pakuti alingane nabanankwe. Limolimo aleefwaya ukuleka. Leelo pamulandu weetontonkanyo pali kensha wandeke nakateya wamupila abamumabuuku yakwe, taalekele nga filya fine nabo bashalekele.
Magozwe aikeele panse mulubansa lwang'anda yamutenge wagilini, aleebelenga ibuuku lya kusukulu. Elyo Thomas aikeele mupeepi nankwe. "Lilelanda pali cinshi ilyashi?" Thomas aipwishe. "Lileelanda pamulumendo asangwike kafundisha," efyaaswike Magozwe. "Naani ishina umulumendo?" efyaipwishe Thomas. "Ishina lyakwe ni Magozwe," efyaaswike Magozwe aleemwentula.
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Magozwe
Author - Lesley Koyi
Translation - Eunice Mukonde-Mulenga
Illustration - Wiehan de Jager
Language - IciBemba
Level - Longer paragraphs
© African Storybook Initiative 2015
Creative Commons: Attribution 4.0
Source www.africanstorybook.org
Menu
  • Navigate

    Navigate through the story by swiping right or left or clicking when the cursors changes to an arrow on the right or the left edge of the screen.

    Tap or click on the centre of the page to see, or remove the menu bars at the top and the bottom of the screen. You can also use the ESC key.

    You can use the slider at the bottom as a way to move quickly through the story. On a mobile device tap on the slider before you drag the slider button.

    Click or tap to return to African Storybook.

  • Share
    If you have a Twitter or Facebook account, you can share this story on your page or a page you manage. You can also copy the web link (URL) for this story.
    • Twitter
    • Facebook
    • Url
  • Rate
    Other visitors rated this story

    Tell us how much you liked the story – drag the scroller to highlight one or more stars
    • Submit
  • Comment
    Read other people’s comments on the story, or add your own.
    • Enter your comment
    • Name
    • E-mail
    • Post
  • Translations and adaptations
    • Magozwe
      Afrikaans (Translation)
    • Magozwe
      Akuapem Twi (Translation)
    • ماقزوي
      Arabic (Translation)
    • Magozwe
      Asante Twi (Translation)
    • Magozwe
      ChiTonga (Translation)
    • Magozwe
      CiNyanja (Translation)
    • Magozwe
      Dagaare (Translation)
    • Magozwe
      Dagbani/Dagbanli (Translation)
    • Mokasa
      Dangme (Translation)
    • Magozwe
      English (Original)
    • Magozwe (Colour-in)
      English (Adaptation)
    • Magozwe
      Ewe (Translation)
    • Magozwe
      Fante (Translation)
    • Magozwe
      French (Translation)
    • Ankamafio
      Ga (Translation)
    • Magozwe
      Gonja (Translation)
    • UMagozwe
      isiNdebele (Translation)
    • UMagozwe
      isiXhosa (Translation)
    • Mhlaba ngiyakuhlonipha
      isiZulu (Translation)
    • Magozwe
      Kasem (Translation)
    • Magorwa
      Kinyarwanda (Translation)
    • Magozwe
      Kiswahili (Translation)
    • Magozwe
      Kiswahili (Adaptation)
    • Magozwe apata makao mapya
      Kiswahili (Adaptation)
    • Magozwe
      Mampruli (Translation)
    • Magozwe
      Nzema (Translation)
    • Magozwe
      Portuguese (Translation)
    • Magozwe
      Sepedi (Translation)
    • Magozwe
      Sesotho (South Africa) (Translation)
    • Magozwe
      Setswana (Translation)
    • Magozwe
      SiLozi (Translation)
    • Wonkhe umuntfu uneliphupho
      Siswati (Translation)
    • Magozwe
      Talen (Translation)
    • Magozwe
      Tshivenḓa (Translation)
    • Mahewu
      Xitsonga (Translation)
  • Download to read
    Landscape version
  • Download to print
    Portrait (booklet) version
  • Download EPUB