Cacá nfuŋfanayar
Ghanaian folktale
Wiehan de Jager

Pǝ̂rǝ ma ! Arà !
Amʊmpǝrǝ n ce wuu naa atɩ ri cacá ɖǝn awʊɖa nfuŋfana ma. Anfuŋfana laŋ k'a na yɛɛ a lêe ʊjɩʊ na. Ɖaa a naa lee 'ʊjɩʊ akɔ ma, aɖe tɩ ce tɩ na jeɖe abasoro naa naa jɩ bani bɩjɩʊ ɩsanka ba na lee ma.

1

Ʊshilé ɖǝn, a na fǝl garomo kaafala kaŋyɩɩ ma, n'a rǝŋǝ bʊkɔ bʊpɩlka bʊɖǝn kʊkamɩshɩ. Ɩɖe tɩ kǝkǝ nɩ, na wàà : « Akǝmbɔ aa ! » Na garomo ga buye nɩ wàà : « K'ɩ kana pɩl na. Kâŋa n'amʊ gɩ râʊ anyanʊ naa naa saa. » Na cacá wàà : « Ɔ̀ɔ̀ɔ̀ ! K'ɩ lee na, aɖʊwaa n wʊɖa akoɖǝn ma lêe. N tǝ ma tɩ́ kɔɔ pɩ̂ ɩ ta lêe cei. »

2

Na garomo wàà : « Baɩ na ma lêe ayɩɖa akɩ ɩ ta pɩ̂l ? » Na cacá a yiɖe afaŋa naa alǝ wàà : « N tǝ ma cǝ̂ ʊmɛ ɖǝn atǝʊ n'amʊkei naa akʊr akaakǝmbo. Akǝmbɔ ɩ ta pɩ̂l, bɔ̂ ʊmɛ ɖe, n tǝ ma pɩ̂ kpaarɩ. » Gǝŋci cacá a tǝʊ ʊmɛ na gakǝmbo naa atǝwǝ 'ʊnyɩŋca.

3

Ɩ lee cei ma, n'a wa n'akʊná n'akar ba na bɔɔ aca shiliba abʊmbɔnɔ nɩ ma. Na ba lǝ nɩ wàà : « Pɩ̂ atɩ pele n'atʊ, aca ɩ saa cei naa ɩ pɩ̂l. » Kǝ ba kana lǝ nɩ ntǝma kaaja na, na cacá wàà : « K'ɩ lee na, aɖʊwaa n wʊɖa ayɔkɔ ɖǝn ma lêe. Ama, pâla ma ma tǝ̂ʊ amʊmɛ n'amʊkei naa atǝʊ n' anyɩnashiliba. Aca ɩ ta tɩ́ pɩ̂l, bɔ̂ ma ʊmɛ ɖe, n tǝ ma pɩ̂. »

4

A tǝwǝ gǝŋ na ce halɩ atɩ na rǝŋǝ aloki kʊkamɩshɩ. N'akaŋkǝla a yɩɖa nɩ wàà : « Cacá, amashiliba a rŋǝ n'aloki gʊkɔrɔ kaja ! Pɩ̂ gɩ jɩ̂ aa ! Câm tɩrɩɩ ɩcayar naa akaŋa n'amʊ gɩ tôotoo. » Na cacá a lǝ were wàà : « N tǝ ma tɩ́ kɔɔ pɩ̂. Ama, pâla ma tǝ̂ʊ ʊmɛ n'amʊkei naa akʊr n'akashiliba. Akɩloki ba ta tɩ́ pɩ̂l, akɩ bɔ̂ ʊmɛ ɖe, n tǝ ma pɩ̂. »

5

Cacá a kpa gatunɔ ma, 'ɩkɔkɔɩ ganaana ɩŋunii ɩɖe tǝʊ n'ɩmɛ ari n'abasoro bɩshiliba mbaɖee nɩ ayɔkɔpɩlka ɩsanka ɩ na kamɩshɩ ma. Ŋkǝŋ na cacá a na tɩ ashɩ wàà, ba tɩ bɔ aɖe 'ʊpɩɖɩ ʊɖǝn ; n'a lǝ na mɩlɛ na gɩɖanʊ wàà : « Garomo kʊjɩʊ ʊ pɩl aboŋo. »

6

Na a kɔɔ rǝŋǝ ba na bɔ 'ʊkɔkɔɩ ʊfɔlɩ ma, atǝr ʊriutaja, ʊnantaja, ʊnʊntaja, ʊkolontaja, halɩ ganaana kʊja. Abasoro baŋunii ba man kpaarɩ na bɔ ɩmɛ na yɩɖa nɩ. N'a kuro wàà : « Yîɖe ma ! Yîɖe ma ! » Ɩɖe tɩ yor nɩ, baɖe ba tɩ bɔ, 'ɩkɔkɔɩ ɩɖe mɩlɛmɩlɛ na ce, ama ʊɖǝn k'a caa na rǝŋǝ ʊlǝu baa cei na.

7

Kʊboŋu nɩ, ɩmɛ ɖe k'ɩ sǝra toŋo gǝŋ alǝŋ na, n'ɩ tǝɖǝ gɩɖǝnɖǝn. Na cacá a pilepile halɩ bʊto nɩ a tɩ ɖooɖoo 'ɩpɩɖɩ ɩ na yor nɩ ma. Ama 'ɩpɩɖɩ k'ɩ kɔɔ ɖa ɖeiɖei na, ɩ pala k'a sǝra akɔɔ ce abasoro sul ʊshilé ɖe atɩ jɩ bɩjɩʊ na.

Amʊmpǝrǝ kaayala jɩ gǝŋ.

8

Ce livre a été traduit et publié par l'équipe anii de SIL à Bassila. Pour plus d'informations sur le projet anii et d'autres publications en langue anii, contactez-nous :

9

www.revue-gugu.org

+229 66 66 11 11
Téléphone et WhatsApp

10

L'équipe anii salue l'équipe de AfricanStoryBook et les remercie pour leur générosité et pour la licence de CC BY.

11
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Cacá nfuŋfanayar
Author - Ghanaian folktale
Adaptation - Moustapha SOUMANOU ISSIFOU
Illustration - Wiehan de Jager
Language - Anii
Level - Longer paragraphs