Ke mang yo a ka balago go fihla go lesome?
Athieno Gertrude
Salim Kasamba

Kgalekgale, sethokgweng se sengwe sa go bofagana, Kgoši Lepogo o ile a thoma go nagana ka bokamoso.

O ile a nagana, "Ke a tšofala ebile ka letšatši le lengwe ke ilo feta mo lefaseng. Mmuši wa bohlale o swanetše go kgetha molatedi wa gagwe a sa le yo moswa ebile a sa phelegile."

Potšišo ke go re na Kgoši Lepogo o tla kgetha bjang? O rata maloko ka moka a mmušo wa diphoofolo go lekana.

1

O ile a tlelwa ke kgopolo. A romela barongwa ba gagwe kua dithokgweng. Molaetša woo ba bego ba swanetše go o fihliša ke go re diphoofolo ka moka tša mmušo wa diphoofolo kgothekgothe mošate.

O be a beakantše moletlo wo mogolo moo a ilego go dira tsebišo ye bohlokwa.

Barongwa ba ile ba hloka matepe, ba ile ba tsena khutlong tše nne tša dithokgwa e le ge ba fihliša taletšo ya kgoši.

2

Bošegong bja moletlo, ke ge diphoofolo ka moka di kgobokane mošate. Di be di opela, di bina e le semphete ke go fete, di tloga di iketlile kudu.

Ge ngwedi o rotaga o bile o šetše o e tla ka godimo ga mehlare, Kgoši Lepogo a tšwelela šebešebeng yeo. Diphoofolo di ile tša ema, koša le mmino tša emišwa. Diphoofolo di be di theeleditše ka šedi ge kgoši a thoma go bolela.

3

O ile a thoma ka go ntšha sehuba mogolong gomme a re, "Ke be ke le gare ke nagana go re ke nako ya go kgetha yoo a tlogo tšea setulo sa bogoši. Bjale ka lebaka la go re ke le rata ka moka go lekana, nka se tšee sephetho sa go re ke mang a swanetšwego ke setulo sa bogoši. Ke tšere sephetho sa go re ke dire phadišano yeo e tlogo feleletša e mpha molatedi wa ka."

4

Kgoši Lepogo o ile a emišetša lerumo la gagwe godimo a re, "Wa mathomo yoo a ka go fošetša lerumo le kua lefaufaung, ra balela ga lesome pele le wela fase, e tla ba yena molatedi wa ka."

5

Ge Kgoši Lepogo a fetša go bolela, diphoofolo di ile tša kwa lešata le legolo ka morago ga tšona. Ge di retologa tša bona Tlou e gwataka e feta lešaba e eya ka pele.

"Širogang tseleng ya ka, ga go yoo a mphetago mo, ke nna ke swanetšego go ba kgoši," Tlou ya realo ka boikgantšho.

6

Tlou e ile ya tšea lerumo ya le emišetša godimo ka pogo ya yona. Ya šuthišetša hlogo ya yona morago gomme ya fošetša lerumo godimo lefaufaung. "Tee! Pedi! Tharo! Bjale…!" Tlou ke yeo ka sello.

Lerumo le ile la boa fase ba sa badile ga nne. Tlou ya befelwa kudu ya thoma go šutša. Kgoši Lepogo a botša tlou a re, "Sebaka sa gago re go file."

Tlou e ile ya swanelwa ke go tloga.

7

Morago ga go re Tlou e tloge, diphoofolo tša thoma go bolela ka lethabo magareng ga tšona. Lethabo la tšona le ile la kgaotšwa ke lešata le legolo leo le bego le etšwa ka morago ga lešaba.

Kolobe ya lefoka e ile ya tšwelela ka mafolofolo e kitimela ka pele ya re, "Širogang tseleng ya ka. Ke ilo ba kgoši. Ke na le digoba tše dikgolo. Ke na le maatla. Ke swanetše go ba kgoši."

8

Kolobe e ile ya ithekga gabotse e boela morago, ya swara lerumo gabotse gomme ya le fošetša godimo lefaufaung. "Tee! Pedi! Tharo! Nne! Hlano! Bjale…!" Kolobe ya goeletša.

Lerumo le ile la wela fase ba sa ya ga tshela. Kolobe e be e befetšwe kudu. E ile ya galefa, ya foša maru a ditšhila kua godimo.

Lepogo le ile la botša kolobe la re," O fiwa sebaka gatee fela, sebaka sa gago se fedile." Kolobe e ile ya tlamega ke go tloga.

9

Morago ga moo, diphoofolo di ile tša thoma go bolela mantšu a go re, "Phadišano ye e bothata! Tlou o paletšwe a ntše a le yo mogolo. Kolobe le yena o paletšwe, a ntše a na le maatla. Ga go na yoo a ka fenyago phadišano ye."

Ka sona sebaka seo, diphoofolo tša kwa modumo wo mongwe o etšwa ka morago. Ge di retologa, ga se tša kgodišwa ke seo mahlo a tšona a bego a se bona.

10

Di ile tša bona tšhwene ye kgolo e etla pele. Ge e ntše e batamela, e be e bolela ka go gwaba e re, "Nka kgona nna. Ke a tseba go re nka kgona nna. Nka kgona nna."

Tšhwene e ile ya tšea lerumo, ya šuthašutha, ya iša letsogo morago, ya ya pele, ya tabogela godimo, ya fošetša lerumo kua lefaufaung.

"Tee! Pedi! Tharo! Nne! Hlano! Tshela! Šupa! Aa!" Tšhwene ya golola.

11

Lerumo le ile la boela fase ge ba etla go seswai.

Tšhwene e be e befetšwe. E be e befetšwe moo e lego gore e ile ya thoma go dikologa, e belaela le go fa mabaka a go efoga ge e paletšwe.

Efela Kgoši Lepogo a mmotša a re, "Aowa Tšhwene, o hwetša sebaka gatee fela." Ka go realo, Tšhwene e be e swanetše go tloga.

12

Diphoofolo tše dingwe di be di šetše di thomile go gomela gae. Ge di sa re di a goma, tša bona Tshepe ye nnyane e etšwa ka gare ga lešaba. Ge e le gare e tshetshetha, ya re, "Emang, emang. E reng ke leke. Nka kgona. Nka kgona. E reng ke leke."

Ge diphoofolo di ekwa mantšu a Tshepe yeo, tša bolawa ke ditshego.

13

Kgoši Lepogo o ile a tabogela godimo ka pefelo, "Homolang! Le se ke la dira metlae ka Tshepe! Ke mang yo a rego diphoofolo tše nnyane di ka se kgone go dira dilo tšeo di dirwago ke diphoofolo tše dikgolo? Ge e le go re Tshepe o nyaka go fiwa sebaka, o tla fiwa sebaka sa go swana le seo diphoofolo tše dingwe di filwego sona. Ka go realo, boelang morago le fe Tshepe sebaka a foše lerumo."

14

Tshepe a lotšha kgoši ya gagwe, a retologa a tšea lerumo a bea molomong wa gagwe. A šuthašutha, ka maatla a gagwe ka moka a mmele wa gagwe wo monnyane, a thoma go kitima. Ge a fihla gare ga molala, a tabogela godimo.

A goga moya, gomme a lokolla lerumo a goelela, "Hlano le hlano ke lesome." Lerumo la betha fase.

15

Diphoofolo ka moka di be di homotše. Di be di gakanegile.

Kgoši Lepogo a hlaloša, "Go bjalo Tshepe! Hlano ge e hlakanywa le hlano ke mokgwa wo mongwe wa go hwetša lesome. Go na le ditsela tše ntši tša go balela go fihla go lesome."

Phadišano e be se ya go hwetša phoofolo yeo e fetago tše dingwe ka bogolo goba maatla. E be e le phadišano ya go hwetša phoofolo ye bohlale! Ke ka mokgwa woo Tshepe e hweditšego setulo sa bogoši morago ga lehu la Lepogo.

16
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Ke mang yo a ka balago go fihla go lesome?
Author - Athieno Gertrude, Owino Ogot
Translation - Dikeledi Queen Shai, Thelma Tshesane
Illustration - Salim Kasamba
Language - Sepedi
Level - Read aloud