Belemgbunli Kayanja Nee Ɔra Raalɛ Ne
Amana Yunus
Natalie Propa

Mekɛ tendenle bie mɔɔ ɛze ɛhↄ la, belemgbunli bie mɔɔ bɛfɛlɛ ye Kayanja la dɛnlanle aze. Ɔne ɔye nee ɔra raalɛ, Apenyo ade ahenfie a. Belemgbunli ara raalɛ Apenyo le kakula bɛlɛra mɔɔ anwo yɛfɛ mɔɔ nrenya biala kulo kɛ ɔkɛgya ye a. Noko akee belemgbunli ne vale bɛti ezukoa kpole kpalɛ dole ɔnwozo.

1

Nrenya kpole Aludah de bikye Knyanja henfie ne. Ɛnee bɛfɛlɛye "Katakyie" ɔluakε awie biala tie ɔne. (Awie biala mɔɔ andie ɔne la ɛnva ɔwo dwɔɔ ɛngɔ!) Safohyenle Aludah aye hakyile ɔnye zile bane la ɛtɛkyɛle biala ɔlua ebunlu mɔɔ hyele ye la ati ɔkpondɛ raalɛ fofolɛ yeagya ye.

2

Safohyenle kpanyinli ɛhye dudule agyakɛlɛ hɔle belemgbunli Kayanja ɔkɛ kɛ ɔkadua ɔra raalɛ ne ati ezukoa na yeagya ye. Mekɛ mɔ bɛnloa wɔzolɛ bɛlɛtendɛ ɔti ezukoa ne anwo la, sonvolɛ Kakembo dele edwɛkɛ mɔɔ bɛhanle la. Sonvolɛ Kakembo anee bikye belemgbunli ara raalɛ Apenyo kpalɛ.

3

Safohyenle Aludah liele dole nu kɛ ɔbava ye agyapadeɛ ne foako yeamaa belemgbunli ne mɔɔ agbuya boka nwo, ɛhye noko boka ɔti ezukoa ne anwo. Ngyehyɛleɛ nee anwo anwonziezeɛlɛ biala mɔɔ fane agyalɛ ne anwo la hɔyɛle fialera nu debie. Belemgbunli ne zeye kɛ ɔra raalɛ ne anye ɛnrɛlie ngyehyɛleɛ ɛhye anwo.

4

Dapɛne ko mɔɔ agyalɛ ne barazolɛ la, sonvolɛ raalɛ Kakembo hɔle Apenyo anwo ɛkɛ ne, ne ye hɔlile adwɛleɛ. "Mekulovolɛ belemgbunli ara raalɛ, ɛze ɛhyehyɛ wɔ atɔfolɛ mɔɔ ɛnee Safohyenle Aludah mɔɔ ɔbara zolɛ dapɛne biako a," Kakembo hanle hilɛle ye.

5

Edwɛkɛ ne zile belemgbunli ara raalɛ Apenyo anwo mɔɔ ɔnwu mɔɔ ɔyɛ a. Na ɔhanle ɔti anu kɛ, "Me nrɛgya safoyenle Aludah ɛlɛ. Nrenya kpanyinli ɛhye, ɔnrɛzi ɛlɛ! Mebɔ mɔdenle manwu Trevor ansanaa debie biala aha amozi." Trevor le Apenyo nwewe.

6

Kenle ko nɔye ne ala Apenyo wuale ɔnwo vindɛle ahenfie hɔle. Saa ɔze nwunle aleka mɔɔ ɔkɔ la anrɛɛ ɔbava ɛya. Ɔnrandinle awozinli kabii ne wɔ kpɔkɛ ne anu hɔkpulale mekɛ mɔɔ ɔdwule Trevor ɛkɛ ne a. Mekɛ mɔɔ ɔdwule la ɛnee ɛvɛlɛ, ɛhɔne, nee nzuhɔne ɛlɛku ye kpalɛ.

7

"Me kulovolɛ, duzu ati a nɔye kpole ɛhye ɛngomekye ɛlua awozinli kabii ye anu ɛ?" Trevor biz ale ye. Ɔmanle ye nzule ɔnlonle na ɔmanle ɔliele ye ɛnwomenle. Trevor ɛngola ɔnwo sɔ wɔ mekɛ mɔɔ Apenyo ɛkɛmanle ye mualɛ la.

8

"Mekulovolɛ Apenyo duzu edwɛkɛ ezi a?" Trevor bizale ye. Apenyo liele ɛnwomenle guale na ɔhanle ye alɔbɔlɛ nu kɛ, "Meze kulo kɛ ɔfa me ɔmaa Safohyenle Aludah agyalɛ. Noko menrɛhola nrenya anwo ezulɛlɛ ɛhye gya. Trevor, me kulo kɛ yemunwiɔ yɛgya saa bɔbɔ ɔle ehyianli o. Meyɛ me adwenle kɛ wɔ debie biala anu me ne wɔ badɛnla. Me kulo wɔ."

9

"Belemgbunli ara raalɛ Apenyo, ɛdawɔ ɛze kɛ menlɛ ezukoa mɔɔ mefa madua ɛti kakɛ ne a, me le ehyianli kakula," Trevor hanle. Apenyo buale ye kɛ, "Meze ye kɛ ɛnlɛ ezukoa, noko akee ɛdawɔ ngomkye a mebagya wɔ a." Apenyo vale hɔle adwenle nu ekyi la, "Ɔzele kɛmaa yɛhɔ Kategga ɛkɛ na ɔpɛyɛ ɔhɔ nzule ne anzi lɔ. Amaa yeahola yeanradi mɔɔmeze ɛnrɛnwu yɛ a."

10

Wɔ ahenfie ɛkɛ ne, belemgbunli Kayanja ɛnwu ye kɛ Apenyo ɛnle ɛkɛ ne la yɛ ɔzɛle ye sonvolɛma kɛ bɛkpondɛ ye wɔ ɛleka biala wɔ sua ne azo. Belemgbunli ne sinzavolɛma, azogyama nee awie biala kpondɛle ɛleka biala na beanwu Apenyo. Bɛzale bɛhɔle bɛhanle bɛhilɛle belemgbunli ne kɛ bɛanwu Apenyo wɔ sua ne azo ɛleka biala. "Bɛhɔ kpɔkɛ ne anu bɛkpondɛ ye," King Kayanja bɔle kpɔkɛ kɛ bɛhɔpodɛ yɛ. Belemgbunli ne ɛnee yeva ɛya kpalɛ.

11

Mɔ belemgbunli ara raalɛ Apenyo nee Trevor nrandi ahɔ nzule ne anloa la ɛnee ahumu amungu ɛboɔboa bɛnloa wɔ anwomanwunlu. Ahume kpole bie ɛlɛba.

12

Ɛlɛne menle ne mɔɔ bɛfɛlɛ ye Kategga la ɛlɛkyekye ye ɛlɛne ne wɔ filezo yɛɛ kulovolɛma nwiɔ ne rale ɔnwo ɛkɛ ne a. Trevor hanle hilɛle Kategga kɛ ɔva bɛ ɔpɛ nzule ne. Kategga amkponle zolɛ, na ɔhilɛle nu kɛ ahume kpole bie ɛlɛba mɔɔ ɔyɛ ezulɔlɛ kɛ ɔkɛ pɛ nzule ne a.

13

Trevor hɔle zolɛ bodole Kategga na ɔhilɛle nu ↄhilɛle ye wɔ debie ti mɔɔ ɔwɔkɛ bɛpɛ nzule ne a. Na ɔvale ɔsa ɔwulale ye kodoku nu ɔyele nzeleba ɔmanle Kategga. Kategga dele bɛ adawu ne, na ɔnwunle nzeleba ngelɛma ne la ɔnwunle bɛ anwonvɔne. Ɔliele ɔdole nu kɛ ɔbava bɛ yeapɛ nzule ne ɔvane nwolɛ kɛ maanu ɛyɛ biala la.

14

Kategga hwenle ɛlɛne ne dole nzule ne anu na ɔzele bɛ kɛ bɛvo ɛlɛne ne. Ɔvale ye ɛdahoma ne ɔdule ɛlɛne ne. Wɔ mekɛ mɔɔ belemgbunli ne nee safohyenle Aludah dwule nzule ne anloa la bɛnwunle ye kɛ bɛdabɛ menli nsa ne de ɛlɛne ne anu. Na bɛnwunle ye kɛ kulovolɛma nwiɔ ne ɛhɔ. Ahume kpole bie bɔle yiale ɛlɛne ne na Kategga angola ɛlɛne ne ka biako. Belemgbunli Kayanja deanle nu kɛ, "Apenyo mebodowɔ sa bela! Meva mehyɛ ɛdawɔ nee Trevor na menrɛhwe bɛnzo."

15

Noko akee ɛnee yekpa nwo. Ɛlɛne ne butule na bɛdabɛ menli nsa ne mɔɔ ɛnee wɔ ɛlɛne ne anu la amuala lomanle. Ɔvi zɔhane mekɛ mɔkɔ la awie biala mɔɔ wɔ belemgbunli Kayanja maanle ne anu la holale gyale awie biala mɔɔ ɔkulo la, saa sukoavolɛ o anzɛɛ ehyiavolɛ o.

16
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Belemgbunli Kayanja Nee Ɔra Raalɛ Ne
Author - Amana Yunus
Translation - Susana Ackah (OLE Ghana)
Illustration - Natalie Propa
Language - Nzema
Level - Read aloud