Andile Mji Muḓivhimakone wa dzimbalo
Glanice Masilo
Kamogelo Matlawe
Tshivenḓa
Longer paragraphs

——


Andile Mji ndi muḓivhimakone wa dzimbalo.
-
Heyi ndi nganea ya musi Andile a tshi kha ḓi vha mutukana, na nḓila ye a funa ngayo dzimbalo.
1
Andile o bebwa Gqeberha, ngei Kapa Vhubvaḓuvha.
-
O vha a tshi dzula na mme na khotsi awe. Vho vha vha tshi dzula New Brighton.
-
Tsininyana, ho vha hu na muḓana wo no pfi Tyeni. Makhulu wawe vha mukalaha vho vha vha tshi dzula henefho.
2
Andile o vha a tshi funa u dalela makhulu wawe, vhe vha vha vhe na danga ḽa kholomo.
-
Vho vha vha tshi vhudzisa Andile uri, “Kholomo dza tsadzi na dza nduna ndi nngana? Hu na nngana dangani?”
-
Andile o thoma nga u guda u vhala u swika kha 10 a tshi shumisa minwe yawe. Nga murahu u swika kha 20 nga u ṱanganya minwe na zwikunwe! Nga murahu a kona u vhala nga u andisa luṱanu.
3
Nga matshelonitsheloni, mukuku wo vha u tshi lila. Vho vha vha tshi vuwa nga awara ya vhuṱanu. Vha ḓilugiselela u yo hama kholomo.
-
Nga murahu vha ya thavhani i re tsini u yo fulisa kholomo.
-
Vho vha vha tshi shumisa ḓuvha u itela u ḓivha tshifhinga.
4
Nga masiari, makhulu wawe vho vha vha tshi mu vhidza uri a ḓe a ḽe. Yo vha i tshi vha i awara ya vhufumimbili.
-
O vha a tshi ḓivha tshifhinga tsha u ya hayani. Ndi musi ḓuvha ḽi tshi kovhela.
-
O vha a tshi vhala kholomo u itela u vhona arali dzo vhuya dzoṱhe.
5
Musi Andile a tshi thoma tshikolo, khotsi awe vho mu rengela watshi. O shumisa watshi yawe u itela u guda u vhala nga u andisa nga vhuvhili, vhuraru na vhuṋa.
-
Watshi yawe yo vha i na nomboro u bva kha nthihi u swika kha fumimbili.
-
O vha a tshi ḓivha uri arali lunanga lwo sumba kha fumimbili ho vha hu awara, ngeno lwo sumba kha rathi ndi hafu u bva kha awara, a tshi ḓivha na mimunithi i re vhukati.
6
Andile o vha a tshi kona u vhala mbalo nga ṱhoho.
-
O vha a tshi dzi vhala a tshi ya phanḓa na murahu nga ṱhoho.
-
Nga tshifhinga tshine kholomo dza dzwala ngatsho, Andile o vha tshi kona u dzi vhala dzoṱhe u katela na ṋamana.
-
O vha a tshi kona u vhidza maḓuvha a vhege na a miṅwedzi nga u tevhekana.
7
Nga Ḽavhuṱanu o vha a tshi paka zwiambaro zwawe u itela u dalela makhulu wawe nga Mugivhela na Swondaha.
-
Nga Musumbuluwo o vha a tshi vhuyelela hayani uri a ye tshikoloni.
-
Musi zwikolo zwo vala o vha a tshi dalela makhulu wawe.
8
Musi Andile a tshi thoma tshikolo, ho vha hu tshi shumiswa matombo na zwitanda u vhala.
-
O vha a tshi shumisa minwe yawe u ṅwala fhasi. A ḓigudisa u ṱanganya mbalo a tshi ṅwala mavuni.
-
Kiḽasi yo vha i nga fhasi ha muri. Musi mvula i tshi na vho vha vha sa yi tshikoloni.
9
Musi mutukana a bvaho Brighton o no aluwa, o ya Yunivesithi u guda dzimbalo. O guda lwa miṅwaha minzhi.
-
Vho Phurofesa Mji vha shuma muhashoni wa dzimbalo u vhidzwaho dzimbalombalo.
-
Vha kha ḓi kona u ni vhudza uri ndi tshifhinga-ḓe u fana na zwe vha itisa zwone kale, nga u sedza he ḓuvha ḽa ima hone.
10
Ṋamusi, Andile ndi Vho Phurofesa Mji. Vha shumisa zwanḓa zwavho u thaipha kha khomphyutha.
-
Vha shumisa dzimbalo na dzigirafu u ṅwala mafhungo. Vha shumisa dzimbalo u itela u tandulala thaidzo.
-
Vha shumisa dzimbalombalo u fhindula mbudziso dzi ngaho ine ya ri, ‘Mbalotshikati ya vhana kha hetshi tshikolo ndi ifhio?’
11
Vho Phurofesa Mji vha shumisa dzikhomphyutha na dzimbalo.
-
Vha ri, “Khomphyutha ndi dza ndeme, fhedzi nga zwiṅwe zwifhinga dzi a khirasha zwi re ngomu zwa xela zwoṱhe! Nḓivho yanga i dzula muhumbuloni wanga lwa tshoṱhe.
-
Kha dzimbalo a huna tshine tsha shanduka. Nomboro dzi dzula dzo tou ralo.
12
Vho Phurofesa Mji vha na hoyu mulaedza:
-
“Uri ni ḓivhe dzimbalo, ni fanela u ḓiḓowedza u shuma ngadzo.
-
Dzimbalo ndi u ḓivha ‘u ita’. Dzimbalo ndi maitele.
-
Ni fanela guda u humbula nga dzimbalo. Nga murahu ni ḓo vha muhaga!”
13

——Dzimbudziso


  1. Andile o guda lini lwa u thoma nga ha dzimbalo na u vhala?
  2. Naa ndi zwa ndeme u shumisa dzimbalo nṱhani ha u shumisa khomphyutha na khalkhuḽeitha? Ṱalusani phindulo yaṋu?
  3. Vhalani nga u andisa nga vhuvhili, vhuraru na vhuṋa u swika kha fumi-mbili. Ni tshi fhedza ni vhale ni tshi humela murahu!
14

——Bugu dza tsielano iyi


  • Andile Mji
  • Asnath Mahapa
  • Bongani Mayosi
  • Charlotte Maxeke
  • Mmantsane Moche Diale
  • Mulalo Doyoyo
  • Tebello Nyokong
  • Tshilidzi Marwala
15

——


Heyi bugu ya nganea yo itwa na u ṅwalwa nga Lutswana, sa tshipiḓa tsha phurodzhekthe ya Zenex Ulwazi Lwethu ya bugu dza u vhala ya 2020.
16
Attribution CC BY
Your attribution should include the following:
Title: Andile Mji Muḓivhimakone wa dzimbalo
Author/s: Glanice Masilo
Translator/s: Tshedza Tlhako
Illustrator/s: Kamogelo Matlawe
Assurer/s: Doris Manyamalala
Language: Tshivenḓa

© Zenex Foundation - Saide 2024

CC BY includes the following elements:
 BY   – Credit must be given to the creator