Please view the book
in landscape mode.
Mmakgabo Helen Sebidi kanye nemhlaba webuciko
Refilwe Ramagoshi
Vusi Malindi
—
—
Lendzaba imayelana nemdvwebi waseNingizimu Afrika lodvume umhlaba wonke.
-
Nangabe ufuna kufundza ngebuciko, kufanele ufundze ngaMmakgabo Helen Sebidi.
-
Indzaba yakhe icala ngesikhatsi atalwa nga 1943 eMarapyane, eMpumalanga.
1
Ngesikhatsi Mmakgabo asakhula, gogo wakhe wamfundzisa imisebenti yetandla leminyenti.
-
Mmakgabo wafundza indlela yekusebentisa lubumba kute ente imihlobiso yaseludvongeni, kanye nendlela yekupenda siyilo usebentisa bulongo betinkhomo. Wafundza nekwenta tindziwo kanye nebuhlalu.
2
Gogo Metato waphindze wafundzisa Mmakgabo kukolosha, kutfunga, kanye nekuhlobisa ngendvwangu.
-
Mmakgabo bekatalwa emndenini lophuyile, lokwabangela kutsi ayosebenta aneminyaka le-16. Watfutsela eJozi wase ucala kusebenta njengesisebenti sasendlini.
3
Ngalelinye lilanga, Mmakgabo wacala kuba nenshisekelo emsebentini webuciko lebewentiwe ngumcashi wakhe. Wamtsengela bopende bekucala labengakaze wabasebentisa.
-
Wachubeka nekutipendela yena.
-
Umcashi wakhe wamangala ngelikhono lakhe wase umkhutsata kutsi ayokwenta tifundvo tebuciko.
4
Mmakgabo wabona kutsi kudzingeka aye esikolweni lesifundzisa ngetebuciko.
-
Wabhalisa esikolweni setebuciko e-
White Studio
e-
Sophiatown.
-
Thishela wakhe bekangumdvwebi lobekabitwa ngekutsi nguKeonakeefe Mohl. Waba ngumeluleki nemsiti waMmakgabo.
5
Mmakgabo bekatsandza kudvweba ngetintfo letenteka eMarapyane, lapho akhulele khona.
-
Bekadvweba bomake lababuya esikolweni sekusoka noma labalima emasimini.
-
Wadvweba timo letitsintsa kuphila lokuvamile, ngendlela lokungiyo mbamba.
6
Mmakgabo wahlangana nemdvwebi lokutsiwa ngu-Bill Ainslie, lowamkhutsata kutsi ente buciko lobungabonakali.
-
Loku bekwehlukile ekudvwebeni lakutayele kwetimo tekuphila tasendzaweni yakubo.
-
Mmakgabo wasebenta kamatima futsi watilolonga ngekudvweba nangekupenda.
7
Mmakgabo bekafundzisa buciko bantfwana base
Katlehong Arts Centre.
-
Wacecesha nalabanye badvwebi labanyenti, ngesikhatsi lesifanako bekachubeka, nekutfutfukisa indlela yakhe yekupenda kanye naletinye tintfo.
-
Wakhangisa ngetitfombe takhe analabanye badvwebi futsi umsebenti wakhe watsengwa.
8
Umsebenti waMmakgabo ubonisa bumatima bemphilo yasemalokishini nasetindzaweni tasemakhaya eNingizimu Afrika.
-
Ukhuluma ngetinkinga tenhlalo netepolitiki. Umsebenti wakhe ngesikhatsi selubandlululo bewubonisa kuhlupheka kwebantfu labamnyama.
-
Lesinye setitfombe takhe lesidvume kakhulu sibitwa ngekutsiwa yi-
Tears of Africa
(1988).
9
Mmakgabo waba nembukiso webuciko wekucala wakhe yedvwa nga 1986.
-
Waba ngumfati wekucala Lomnyama eNingizimu Afrika lowaba nembukiso wakhe webuciko.
-
Lombukiso lowaba yimphumelelo bewuweluhlobo lolubitwa ngekutsi 'buciko lobungabonakali betintfo letiphilako' (
abstract realism
). Mmakgabo wabese watiwa ngaloluhlobo.
10
Mmakgabo waklonyeliswa nge-
Fulbright Scholarship
kute ayofundza eMelika.
-
Lomfundzate wamsita kutsi anake kakhulu kwenta buciko nekutfutfukisa umsebenti wakhe.
-
Umsebenti webuciko waMmakgabo wakhonjiswa eYurophu, eNgilandi, kanye naseMelika.
11
Imidvwebo nemifanekiso yaMmakgabo iphanyekwe eminyuziyamu nasetindzaweni temagugu emhlabeni wonkhe.
-
Uyahlonishwa kantsi futsi ungumdvwebi lotsintsa kuphila kwebantfu labanyenti.
-
Ngenca yekufaka sandla kwakhe kutebuciko nasemisebentini yetandla eNingizimu Afrika, Mmakgabo waklonyeliswa nge-
Presidential Order of Ikhamanga
nga 2004.
12
Mmakgabo ungufakazi wekutsi ungaba nguloko lofuna kuba ngiko.
-
Kulalela gogo wakhe ngiko lokwamsita kwamenta waba nemphumelelo.
-
Mmakgabo utsi, “Gogo wami, lowakhula waze waba neminyaka le-115, wangifundzisa yonkhe intfo lengiyatiko.”
13
—
—
Imibuto
Yini Mmakgabo layifundziswa ngugogo wakhe?
Wacala njani kupenda Mmakgabo?
Ucabanga kutsi kungani waba nemphumelelo emsebentini wakhe webuciko?
Yini loyitsandzako ngaMmakgabo Sebidi?
Dweba noma upende sitfombe sentfo letsite nome semuntfu lobalulekile kuwe.
Uyakholwa yini kutsi ‘ungaba nguloko lokufuna kuba ngiko’? Chaza imphendvulo yakho.
Fundza ngebantfu labasihlanu labenta buciko labadvumile emhlabeni.
Bubalulekile yini buciko? Chaza imphendvulo yakho.
14
—
—
Lencwadzi yetindzaba icanjwe futsi yabhalwa ngeSetswana, njengencenye yetintfo tekufundza teZenex Ulwazi Lwethu nga-2021.
15
Your attribution should include the following:
Title
: Mmakgabo Helen Sebidi kanye nemhlaba webuciko
Author/s
: Refilwe Ramagoshi
Translator/s
: Mduduzi Benjie Shongwe
Illustrator/s
: Vusi Malindi
Assurer/s:
Simangele Khoza
Language:
Siswati
© Zenex Foundation - Saide 2025 (Updated Edition)
CC BY
includes the following elements:
BY
– Credit must be given to the creator