Ndráa drɨ̀ò rɨ̀sɨ̌, òbólókó àzɨ́ azazàrʉ́ àzɨ́nɨ òvʉ́ó rʉ́ nɨ ndráa cɨ́. Rɨ a'á 'ɨ́mà átíi mbàzàó rʉ́ rɨ̀ be òce táláá Rínòkámbɨ̀á.

Ò'bɨ́ti àzɨ́nɨ àlʉ òbólókó mbàzàó rʉ́ rɨ̀ nɨ́ engárɨ̀á ó'dúárɨ̀sɨ̌, esú 'ɨ́mà mvíi nɨ ó'dú ko ètú dè ètú etú dɨ́ 'bùá. Sâ 'dàpɨ́ nyaká a'dɨ́ dè ngà kírí kʉ àzɨ́nɨ ndrí yɨ dèngà kírí áló tiá ndrí kòróá. "Mvá 'dɨ̀ mɨ́ òvʉ̀rʉ́ tʉ̀! 'ɨ́mu òkʉ́ ndàsɨ̀" "Ma cúrú'dò mbàzàó rʉ́, má ecó nɨ́ mɨ́ mà tà mbákʉ." Òbólókó mà átíi 'yo èrɨ nɨ́. E'yó 'dɨ̀sɨ̌, òbólókó engárá ko drì mú ndrí yi ò'ɨ̌ áséá.

Áséá 'dálé, nè àfa àzɨ́ mà dìzà nɨ́ dìrɨá óní drìá Se 'ɨ́ óní ndê vʉ́ ènyɨ́á 'dálé. Èrɨ nɨ́ esírɨ̀á óní vʉ́ ènyíá ènyɨ́á rɨ̀á, àfa dìzà 'dà rɨ ndrɨ̌ drìlé drìlé. 'Dɨ̀ dí kánɨ 'ye ovʉ èrɨ vɨ́lé òkʉ́ rɨ̀ 'ɨ́ yǎnɨ?

"Mi ndrɨ̀zà rʉ́ tʉ̀," Òbólókó 'yo àfa dìzà 'dà àa tiá. "Mià'dɨ 'ɨ́ yǎ? Mi a'á a'dúle à'dɨ e'yó sɨ̀ yǎ?" "Ma ètú 'ɨ," Àfa dìzà rɨ̀ nga omvɨɨ́. 'Bá àma vɨ́lé àkúá 'dɨ̀yɨ kʉ́ ma 'dɨ̀á sâ yɨ nɨ́ ándráa muzʉ́ drìlé rɨ̀sɨ̀. "Gǎ ndráa mà 'dukó ìndɨ̀ sɨ̀. Ma 'bá vè vè, ma àcɨ́ àcɨ́ tʉ̀."

Òbólókó kɨ̀nɨ̀, "Te 'ɨ́ ndrɨ̀ sǎàrʉ́ 'dɨ̀ Ma mɨ 'du ngʉ́kʉ́á. Mà nga mɨ ji àkúá drì fuzʉ́ mâ átíi be. "'Dà mà e'yó yo, mɨ́ ecó ma 'dú rá. Te lè mɨ́ mà onó kʉ ákà e'dó mɨ̀ ve rɨ̀á," Ètú nga 'yó."

Kà'dɨ́nɨlé Òbólókó 'dʉ dɨ́ Ètú nɨ 'ɨ́mà ngʉ́kʉ́á, e'dó àcì muzʉ́ èrɨ be àkúá rɨ̀. Sâ were vútiá ètú e'dó Òbólókó mà 'bɨ́ko vé. "Kà ecóorá mɨ́ esí mâ ngʉ́kʉ́á rɨ̀ sɨ̀ vǎ. Lè ngà má mà lɨ ává." Òbólókó 'yo rá. Òbólókó mà ngʉ́kʉ awú ònzɨ́ ònzɨ́ fè àcì nɨ́ ecázʉ́ èrɨ nɨ́ èwârʉ́. "'ɨ́mu lʉ́ drìlé tû!" Ètú ngà 'yó "Á'yo té mɨ́nɨ́ mɨ́ mà onó kʉ!"

COtí Òbólókó ndrè patí àzɨ́nɨ alazà rʉ́ gèrì drìá. Gà patí ndê mà ètɨ́á sɨ̀ ètú mà e'dé ànɨ́ vǎ benɨ̀. Te patí ecé Òbólókó mà 'bɨ́ko ngʉ́kʉ́á rɨ̀ pɨ ɨ́nyɨ́rɨ́kó be ɨ̀ndɨ̀, yɨ awɨ́ dɨ́ ètú be vɨ́lé 'dǎ.

COtí Òbólókó ndrè patí àzɨ́nɨ alazà rʉ́ gèrì drìá. Gà patí ndê mà ètɨ́á sɨ̀ ètú mà e'dé ànɨ́ vǎ benɨ̀. Te patí ecé Òbólókó mà 'bɨ́ko ngʉ́kʉ́á rɨ̀ pɨ ényɨ́rɨ́kó be ɨ̀ndɨ̀, yɨ awɨ́ dɨ́ ètú be vɨ́lé 'dǎ.

Te ényɨ́rɨ́kó engápɨ ó'dɨ́ rɨ̀ mà wúrá co èselé ényɨ́rɨ́kó èrɨ mà rʉ́a èselé àzɨ́á 'dɨ̀yɨ pɨe rá. Wúrá ndʉ́ ndʉ́ 'dɨ̀yɨ ó'dú drɨ́á sɨ̀ òbólókó nɨ egá e'yó èrɨ nɨ́ ndráa ovʉzʉ́ azazà rʉ́ rɨ̀sɨ̀.

Story notes In 2005, Naro storyteller Bega Cgase from the Kalahari Desert in Botswana told this story to Marlene Winberg, who retells it here. The story appears in different versions in many southern African San communities. It warns foolish young men not to be confused by the outside appearance of a girl, and tells parents not to force their children to marry for the sake of domestic help. It also provokes the powerful presence of the hot sun in the desert and does what stories do – give everything in nature a personality. The illustrations in this story are from story boards by Marlene Winberg, interpreted digitally by Satsiri Winberg through manipulations of the Manyeka Art Collection of paintings made by San artists /Thaalu Rumao, /Tuoi Samcuia and Joao Wenne Dikuango, who have all passed away since.