Document

Ìbíó Pi Ròkó Be

Ghanaian folktale

Wiehan de Jager

Ìbìó pɨyɨ ndrâ ètó be ágyíi nɨ. Yɨ ndrâ a'á súrú àzɨ́nɨ ásɨ́ánzʉ́rʉ́ 'dɨ́nɨlé nɨ mà aléá óní drìá. Ètó mà ámvʉ́ ndrâ àmbó patí éfɨ́ nyazàrɨ̀ pɨ èríbí pɨe alénɨá ìndɨ̀. ètó nɨ́ té tró ò'bìzʉ àfá 'ɨ́ be ìndɨ̀ 'dɨ̀yɨ awazʉ́ ànyàpá àzɨ́ 'dɨ̀yɨ pie rá tɨ́, Ìbíó rɨ́ ovʉ́ èrɨ 'be à'yàsɨ̀.

'Dɨ́nɨ, Ìbìó nga dí otʉ́tá àzɨ́nɨ òtʉ́ lèzʉ́ ètó mà ámvʉ́ 'dʉzʉ́. 'Dà mà vʉ́tiá, ètó écá dɨ́ àlíórʉ́ àzɨ́nɨ àkú kókòrʉ́. Ìbìó nga dɨ́ écá ètó mà ámvʉ́ èrɨ́ bɨ́ pìnɨ́ patí éfɨ́ be rɨ̀ mà é'ɨ́ɨ rʉ́.

Ìbìó nga dɨ́ mʉ́ cúá 'ɨ́ mà patí éfɨ́ pɨ ozɨ́zʉ́ èrɨ́bɨ́ pie. Nga ròbɨ́à esu ógéyɨ́á sɨ̀ tré. Ròbɨ́à ndě mà èselé àzɨ́ sɨ̀ jé kàká àkʉ́ 'ɨ́ vɨ́lé rɨ̀ nɨ́, ngà dɨ́ èrɨ 'bǎ ròbɨ́à drìá ógéyɨ́á mà aléá.

Ìbìó ko dɨ̀ drì muzʉ́ àkʉ́á ógéyɨ́á bé àsòzàrʉ́ 'ɨ́ mà drìá, óngó ngozà pie àyɨ̀kòsɨ̀. Rɨ e'yó egá àfa ndʉ́ ndʉ́ 'ɨ́nɨ́ lèlé ojelé ròbɨ́à 'ɨ́ vɨ́lé rɨ̀ sɨ̀ rɨ̀ mà drìá.

Erɨnɨ́ mʉrɨ́á gèrɨ̀á yɨ́màyɨ́ nga e'dó òyǐ. Sâ were vʉ́tɨá, yɨ́màyɨ́ ndé ojá'ɨ ozóó àmbórʉ́ nɨ rʉ́.Ìbìó kʉ 'ɨ́ mà ógéyɨ́á gèrì tɨá apá patí ètɨ́á. Rɨ 'ɨ́ mà ógéyɨ́á ndê ně cɨ́cɨ́ 'bá àzɨ́nɨ mà 'dʉ ógéyɨ́á ndě kʉ be nɨ̀.

Ozóó e'dó 'dɨ́ díká, Ìbìó mà rʉ́á ecá drɨa èbi àzɨ́nɨ ègbè e'dó èrɨ fʉ́. Nga dɨ́ nzʉ́ fɨ́ 'bílé àzɨ̀nɨ mà àléá. "Mà nga a'á 'bílé 'dɨ̀ mà aléá kpere ozoó nɨ́ 'ɨ de rɨá," Ìbìó nga e'yó nzé a'dúle a'dúle. "E'yó mʉ́ké rɨ̀, 'bà 'ɨ́mà séndè mà drìá kàká cɨ́."

Sâ were mà vútiá, ròkó rɨ ongá ìnyɨ́á 'dà sɨ̀, ngá ógéyɨ́á gèrì tiá rɨ̀ ně. Nè ógéyɨ́á ndê mà aléá séndè pɨ kàká be. Nga dí ógéyɨ́á ndê mà ti a'bʉ́ ɨ́ mà òpìlé 'bɨ́ yɨ sɨ cɨ́ kpere ozoó nɨ́ àtɨ̀rɨá.

Ìbìó nè ròkó nɨ́ rɨrɨá 'ɨ́ mà ógéyɨ́á tiá. Nga 'yó Ròkó nɨ́ kɨ́nì, "Eé, mà ágyɨ àwadɨ̀fó mɨ́nɨ́ má ógéyɨ́á mà tàmbalérɨ̀sɨ̀." Ròkó nga omvɨ́ kɨ́nɨ̀, "èé, ngàká, má erɨ wé 'dɨ̀ mɨ pirií?" "'Dɨ̀ mɨ́ mà ógéyɨ́á nɨ yǎ? Ógéyɨ́á 'dɨ̀ rɨ mânɨ́. Má esʉ́ èrɨ nyakʉ́á gèrìkòtiá dɨ̀á." Ìbìó egá ngà 'dà ènzònɨ. Ngá 'yó Ròkónɨ́, "Èrɨ mânɨ́, àlʉ ngà mɨ́nɨ́ 'dɨ̀!"

Ìbìó mu àwókó pie rókó nɨ tozʉ́ ópɨ́ mà tiá. Rókó 'yó ópɨ́ mà tíá kɨ́nɨ̀ "'Bá àzɨ̀nɨ ecó 'ɨ́ ma ógéyɨ́á gápɨ séndè sɨ̀ àzɨ́nɨ kàká sɨ̀ tré nɨ kʉ́ gèrɨ̀tiá àgéyɨ́ tèkókórʉ́ ngónɨ̀ rʉ́ yǎ?" "Te árɨ 'dè má mà ógéyɨ́á ně cɨ́ cɨ́," Séndè 'dɨ̀ pi kàká 'dɨ̀ be mânɨ́!" Ìbìó nga omvɨɨ́. "Mɨ́nɨ́ èfʉ̀rɨá kànɨ̀ engázʉ́ ngóléyánɨ́ rɨ̀ sɨ̀ mɨ́ ésʉ́ cé dè má a'bú ma 'ógéyɨ́á mà ti má òpìlé 'bɨ́ sɨ̀ cɨ té énga yó kɨ́nɨ̀ ógéyɨ́á ndê mɨ̂nɨ́ a'dɨ sɨ̀?" Ròkó omvɨ èrɨ."

Ópɨ́ pi kâ mú e'yó 'bá ìrì 'dɨ̀yɨ nɨ́ 'yo lérɨ̀ erɨɨ́ kílílí 'bo, ngá Ìbìó pɨ mà ti pě ròkó be rè. Ngá dɨ́ e'yó ndé mà alé nya sâ èzʉ́ yɨ mà vʉ́tíá. Àsìzʉ́ lí dɨ́ késì rá.

Ópɨ́ pɨ ngá dí Ìbìó pi omvé Rókó be yɨ vʉ́ vɨ́lé diká. 'Yó dɨ́ yɨnɨ́ kɨ́nɨ̀, "Àma à'ɨ̀ e'yó Ròkó nɨ́ 'yo lérɨ̀ 'í." "ovʉnɨ́ ògúó nɨ kʉ. Kánɨ, 'ɨ́ lè àfa àzɨ́nɨ ovʉʉ́pɨ mɨ̂nɨ́ kʉ rɨ̀ rí." Ìbìó egá ngà 'ɨ́ erɨ ènzò nɨ. Nga 'ɨ mbé àwʉ́drìá.

E'yó késɨ̀ nɨ́ Ìbìó nɨ ndèzʉ́rɨ̀ eré ɨ́ mbèlèrʉ́ wàkàkà. Ìbìó nɨ́ mvɨrɨ́á ǝ̀kúá, nga 'dɨ́ ètó mà àcécé erɨɨ́ èrɨnɨ́ gurɨ́á e'yó 'ɨ̀ yé pɨ Ìbìó mà ruá rɨ̀ sɨ̀. Ètó nga dɨ́ mʉ́ 'ɨ́ mà ámvʉ́ 'dà mà aléá patí éfɨ́ yɨ sá èrɨ́bí pie díká. Té Ìbìó ecá dɨ́ àlíórʉ́ nyâyá, ezákìzàrʉ́ àzɨ́nɨ ágyíi kókòrʉ́.

You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:

Ìbíó Pi Ròkó Be

Author - Ghanaian folktale
Translation - Alice Ojobiru
Illustration - Wiehan de Jager
Language - Lugbarati (Official)
Level - Longer paragraphs