Aria Ozoo Edepi Ri
Joanne Bloch (retold folktale)
Wiehan de Jager

Kárí àzɨ́nɨ rú be Gabon 'ɨ́ nɨ mà alɨ́á, ényáti àzɨ́nɨ gǎkányaá rʉ́ cɨ jèrè mà tiá 'ɨ̀nyɨ́á. Jèrè 'dɨ̀ mà ágâdúá 'dǎ, patí àmbô rʉ́ nɨ mà àràkàlá oru lɨ́rɨ́lɨ́rɨ́á 'dàyɨ mà síá 'dǎ, àrɨ́á ozoó ejípɨ rɨ̀ rɨ a'á nɨ̀.

1

Kɨ̀lé 'bá ényáti 'dà mà alɨ́á 'dɨ̀yɨ nɨ́ ecó egá rɨ̀lé, yɨ ndrâ sâ 'du pɨ àrɨ́á 'dɨ̀ mà ásí drɨ àyɨkó `fezʉ́. Yɨ ndrâ mʉ̀kátɨ̀ mà fʉ́rʉ́, patí éfɨ́ mà ègá were were rɨ̀ pie kókònàtɨ̀ mà sú lésú lé rɨ̀ pie oku fè èrɨ drí. Sàbátù alʉ́ àlʉ kànɨ̀kʉ ìrì ìrì mà vʉ́tiá 'bá ìrì kànɨ̀kʉ 'dà mà drìléá nɨ yɨ àfa 'dɨ̀yɨ ji jèrè aléá 'dálé. Kà kɨ́ àfa 'dɨ̀yɨ 'bà patí ètɨá èlè 'dǎ 'bǒ, yɨ mà àzɨ́ àlʉ nɨ e'dó ongó aví pɨ̀ánò òpàlé dríágó sɨ̀ rɨ̀ sɨ̀.

2

Sâ àzɨ́nɨ mà vútiá, àrɨ́á 'dà nɨ èsà vǎ 'dólé emú àfa nyá àzɨ́nɨ mvǔ. Kà de 'bo, èrɨ e'dó óngo nděpɨ ónyɨ̀ sɨ̀ nɨ̀ rɨ̀ ngo. Èrɨnɨ́ ngorɨá, èrɨ 'ɨ́mà òpì ini, dǐpɨ lèrèlèrè rɨ̀ enga oru sâ were vútiá, ozoó nɨ e'dó 'di.

3

'Dɨ̀ 'ye 'ɨ 'dɨ̀lé élɨ́ èzʉ́. Ozoó nɨ́ 'dí ɨ̀nyɨ̀ ɨ̀nyɨ̀ rɨ̀ sɨ̌, òrɨ rɨ́ dríá zǒ ònyɨ̀rʉ́ àzɨ́nɨ nyaká rɨ̀ ka ényá ti 'dà mà alɨ́á ònyɨ̀rʉ́. È'yere è'yere e'yó e'dó yɨ ojaá. Gèrì àzɨ́sɨ̀, àzí e'dó gá 'bá ényáti 'dà mà alɨ́á 'dɨ̀yɨ mà drìá ángɨ́rɨ́ tʉ̀ ànɨ́ e'dó àríá ozoó ejípɨ rɨ̀ adɨɨ́ yà. "Ozoó nɨ ngá 'dɨ rá tû" rɨ́ 'yó. "Lè 'bá mà kʉ àrɨ́á dèzà 'da nɨ odózʉ́ rɨ̀ jà!"

4

Te 'bá 'dàyɨ lɨ́ dè yɨ̀ nɨ́ ɨ̀nzò nɨ. Ká mǔ gaá àrɨ́á 'dà mà tà mbazʉ́ 'bo, ozoó àsì 'dizʉ́. Nyaká e'dó dríá 'wɨ́ 'wɨ̌ àzɨ́nɨ òdrǎ òdrà, àzɨ́nɨ òdrǎ òdrà. Ànyàpá drɨ́á ecá oyízàrʉ́ àzɨ́nɨ òkpókókòrʉ́. Kírí, 'Bá àzɨ́ ényáti 'dà mà alɨ́á 'dǎ múpɨ jèrè alɨ́á 'dálé nyaká fěpɨ àrɨá ozoó ejípɨ rì nɨ́ nɨ yo. Cúrú'dò àzí gà dɨ 'bá drɨ́á mà drìá tré ànɨ́ ecó dí séndè esú nyaká jezʉ́ engazʉ́ táwùnì yɨ mà jó èjèléá kʉ.

5

Ò'dú àlʉ, ètú drɨ́pɨ àcɨ́ àcɨ́ rɨ̀ mà tálásɨ̀, zámvá àzɨ́ òdérʉ̌ rú be Keti 'ɨ rɨ̀ kodrì mú jèrèá 'dálé sùkúlù vútiá. "àngù dɨ́ 'dò 'dálé ambɨ́zà" egá 'ímà ásíá. Mu, mu, mu sâ àzɨ́ vútiá ecá patí àrɨ́á ozoó ejipɨ rɨ nɨ a'ázʉ́ rɨ̀ mà ètɨ́á. Keti nè `angʉ̀ oru patí síá cotí egá e'yo ɨ́mà ìdɨ̂ nɨ́ òku 'ɨ jizʉ jèrè aléá 'dálé nyakǝ fèzʉ́ àrɨ́á 'dà nɨ́ rɨ̀. Keti zì 'ɨ́ vɨ́lé bégì sùkúlù nɨ́ rɨ̀ mà ti rá enzé alénɨ́á 'dálé mùkàtɨ̀ erɨnɨ́ nyǎ sâ Ázɨ́á sɨ̌ rɨ̀ mà jólókó.'bà mùkátɨ̀ 'dà vǎ patɨ ètɨ́á. Piano òpà lé drìágó sɨ̀ rɨ̀ nɨ́ ovuzʉ yo rɨ̀ sɨ̌, ngo óngó àzɨ èrɨ́ nɨ́ ndrâònìlé drìò nɨ ngó 'i.

6

7

Àrɨá ndrìzàrʉ́ wúrá be bùlû rʉ́ ebí èsǎ engázʉ́ patí síá rɨ̀ sɨ̀ ó'dúkó be oru, aga Keti mà drìá 'dɨ̀sɨ̀ rá cotí e'dó mʉ̀kátɨ̀ nyá. Àrɨ́á kà mú mʉ̀kátɨ nyá dé 'bǒ, zì 'ɨ́mà tile óngó àzɨ́nɨ ngozʉ́ were. Enga dǐ vɨ́nɨ 'ɨ́ma 'bɨ́ko dìzàrʉ́ rɨ̀ oru cotí Keti e'dó òvɨ mà o'dúkò erɨɨ́ nòrɨ́á. Sâ èrɨ nɨ́ cazʉ́ àkúá rɨ̀ sɨ̌, ozoó pá 'wàrà 'wàrà e'dó dè dɨ o'deé nyákúá 'bo, nyákú ekâ rʉ́ osɨ́ pɨ ètú drí osí rɨ̀ ambɨ́zʉ.

8

Àyɨ̀kò fu Keti nɨ tʉ̀, kpere èrɨ nɨ́ é'yó 'dà òlʉ̀rɨá 'ɨ́mà tipɨ́ka yɨ nɨ́. "Mɨ́ aza 'dɨ́nɨ kʉ! 'Bá àzɨ 'dòrɨ̀á e'yó àrɨá 'dà nɨ́ à'ǐ pɨ nɨ yo" ándrî tre drìnɨá. "'Bá àzɨ́ àlʉ egápɨ àrɨ́á 'dà mà e'yó àzɨ́ ozoó ma 'di tá be cɨ́ 'dɨ́nɨ nɨ cúrú'do yo!" " Mî ándrî nɨ́ 'yó 'dà e'yó áda nɨ" átî 'yo. "Ozoó 'di dɨ 'bo ètú de vɨ́nɨ 'ɨ 'bo, àma dɨ́ ngǎ ovʉ mʉ́ké." Lè mɨ́ mà eza mʉ̀kátɨ̀ fě nyá àrɨ́á dèzà anyàmgbòlò rʉ́ 'dànɨ́ díká kʉ. Keti nɨ tró àgátà gazʉ́ 'ɨ́mà tipɨ́ka be kʉ́ rá tɨ́, nì 'ɨ́mà ásíá rá e'yó 'ɨ́mà tipɨ́ka yɨ nɨ́ 'yo 'dà yɨ ovʉ nɨ́ áda kʉ. "Dèdé kà té ngà kírí ovʉ cɨ́ yɨ́à," 'yo 'ɨ́mà ngʉ́lʉ́pɨ nɨ́, "èrɨ té nga e'yó mánɨ́ 'yó rɨ̀ à'ɨ̀ rá!" Te Keti mà 'ìdî drà dèaga élɨ́ were 'bo. Àfa èrɨ nɨ́ kʉ́ Keti nɨ́ rɨ̀ lʉ 'ɨ́mà pɨ̀ánò òkpólòkó òpǎ dríágó sɨ̀ rɨ̀ 'ɨ.

9

10

Sàbátù aga ìrì ozoó àzɨ́ nɨ́ 'di kókòrʉ́. Òrɨ e'dó drɨá 'wɨ díká àzɨ́nɨ ànyàpá yɨ mà èjèfàlá e'dó vɨ́nɨ yɨ̌ díká. Engázʉ́ írɨ́ti ndɨ̌tɨrɨ rɨ̀ mà aléá 'dálé etú àcɨ́rǔ ka nyákú drìá 'dòá ásíánzú kókòrʉ́. "ánganɨ́ asɨ e'yó 'bá yɨ nɨ́ 'yó rɨ̀ sɨ̀ kʉ!" Keti egá. "àlè ozoó rá. Mà nga mu àrɨ́á 'da nɨ́ nyaká fè drùsɨ̀ díká."

11

Ànɨ́ ò'bɨ́ti drɨ̀ò drɨ̀ drùsɨ̀ 'dɨ́nɨ, Keti nɨ́ Mʉ̀kátɨ̀ ègá àlʉ nɨ 'duzʉ́ cǔcǔ drí ògórò sɨ̀ tré rɨ̀ be engázʉ́ jòkónìá rɨ̀ sɨ̀ 'bo rɨ̀ mà vʉ́tiá, fù nzʉ́ jóá rɨ̀sɨ̀ àmvé. Bɨ̀ dɨ́ gèrì muzʉ́ jèrèá 'dálé rɨ̀ 'ɨ. Awɨ́nɨ nǐ 'ɨ́mà átî nɨ mile be rɨ̀ kʉ. Kàmú e'yó 'ɨ́mà zɨ́ nɨ́ 'yé 'dɨ̀yɨ ně 'bǒ, và rá kɨ́nɨ̀ èrɨ 'dà mu nyaká fè àrɨ́á 'dà nɨ́ díká.

12

"Mà nga mvà ìnzìtá kókòrʉ́ 'da nɨ́ embátá fè rá!" átî 'yo òmbà sɨ̀. Èndrò 'ɨ́ vɨ́lé gondiá pɨ 'yé pɨe àzɨ́nɨ bɨ̀ Keti mà vʉ́ti ndi ndirʉ́ jèrè aléá 'dálé. Àrɨ́á 'dà nɨ́ té 'yerɨá esí rìá nyaká Keti nɨ́ 'bǎ rɨ̀ nyarɨá 'dɨ̀á, átî gbɨ cotí 'yé gondiá mà síá rɨ̀. 'yé 'da gbi àrɨ́á 'dà biri ásídrìléá. Àrɨ́á 'da tre àzó àzó. Òrì drí Ketì oja 'ɨ́ pírí- cotí nè ɨ́mà átî nɨ́ e'dée rɨ̀á káyɨ̀. Keti ga lúlú oru rá ojá 'ɨ kúrù-cotí nè 'ye nɨ́ e'déerìá àrɨ́ mà ruá 'bɨ́ko rʉ̌ gbùnyà rɨ̀á rɨ̀sɨ̀. Àrɨ́á awɨ́pɨ nyɨ̌'bɨ́lékó esúpɨ kʉ yé rɨ̀ sà dɨ́ rɨ́ oru patí mà drì mbɨ́lɨ́ rɨ̀á 'dálé.

13

14

Keti nɨ́ èfʉ̀zʉ́ enzʉ́zʉ́ jèrè mà aléá 'dálé rɨ̀sɨ̀ 'bo rɨ̀ sɨ̌, emú e'yó esú ònzɨ́rɨ́kànyà rʉ́. 'Bá àzɨ́nɨ ànyàpá drɨ́á èrɨ nɨ́ 'dɨ̀yɨ olá yɨ òdràzàrʉ́. Ásí òtìzà be nzʉ kpere yɨ vɨ́lé àkúá. Esú 'ɨ́mà ìdɨ̂ vɨ́lé pɨ̀ánò òpǒ dríágó sɨ̀rɨ̀ mbèlèrʉ́. "'Dɨ̀ dɨ́ àfa cɨ́ mánɨ ásí 'bàzʉ́ drìnɨ́á rɨ̀!" egá. "àwókó nya àrɨ́á ozoó ejípɨ rɨ̀ nɨ 'bo. Lè má mà èrɨ́ nɨ́ àyɨ́kó."

15

Dàkíkà kàlɨ́na mà vʉ́tiá, Keti 'da drì vɨ́lé pat́ àmbó 'dà mà ètɨ́á 'dálé. Òndí sʉ `erɨ pɨ́ àzɨ́nɨ rɨ̀ 'yé ává be fù fù. Èrɨ́mà átî mà àvʉ̀ la rʉ́ èrɨ́vʉ́ rɨ̀sɨ̀ 'dòpɨ́ 'dàpɨ́. Keti jati kálá mbèlè, àzɨ́nɨ drɨ yàzà be e'dó óngó avɨ́ pɨánò òpǒ dríágó sɨ̀ rɨ̀ sɨ̀. Avɨ́ kpere èrɨ́ mà dríanzɨ nɨ́ surɨá.

16

Àsìzʉ́, e'yó èrɨ nɨ́ àvá tá ndênɨ̀ nyakú dríá 'dɨ̀á rɨ 'ye dɨ 'ɨ rá. Àrɨ́á 'da e'be 'ɨ vàá 'dólé ékɨ̀lé e'yó àzɨ́nɨ awɨ́nɨ́ 'ɨ́ 'yékʉyé nɨ lé. Àrɨ́á 'dà nya cǔcǔ ngà awɨ́'bá nyakúá 'dǎ 'dɨ̀yɨ mà àzɨ́ rá àzɨ́nɨ ngo óngó àzɨ́nɨ were. Keti nɨ́ drorɨ́á pɨ̀ánò cosǐ, àrɨ́á aja 'ɨ́mà òpì. Cotí Keti erɨ nòzà engázʉ́ 'ɨ́mà ngʉ́kʉ́á 'dálé.

17

Dè átî engá nɨ̀. "Má ovʉ càndɨ́ sɨ̀!" 'yo e'yó 'dɨ̀ àrɨ́á àmbó bùlû 'dà nɨ́ díká díká. 'Dà mà vʉ́tiá ejʉ̀ dɨ́ 'ɨ́mà drí 'ɨ́mà zɨ́ vʉ́, kó drì mú túàlú àkúá 'dálé. Àkúá 'dálé, esú ànyàpá àzɨ́nɨ 'bá dríá engá díká 'bo.

18

Íní 'dàsɨ̀ 'bá ényáti 'dà mà alɨ́á 'dɨ̀yɨ 'yé mɨ́tìŋì rá. Yɨ drɨ́á à'ɨ̌ rá kɨ́nɨ̀ yɨ esú émbátá òròdrírʉ̌ nɨ. E'dozʉ́ ó'dú 'dàsɨ̀ muzʉ́ drìlé, sàbítì aga alʉ kʉrʉ́, 'bá 'dàyɨ àcì otû mʉzʉ́ jèrèá 'dálé nyaká fèzʉ àrɨ́á ozoó ejípɨ rɨ̀ drí.

19
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Aria Ozoo Edepi Ri
Author - Joanne Bloch (retold folktale)
Translation - Dorothy Fetaru
Illustration - Wiehan de Jager, Nalibali
Language - Lugbarati (Official)
Level - Read aloud