Yɛte Tete dan bi mu
Nina Orange
Vusi Malindi

Nnipa te afie ahorow pii mu. Wɔde abɔde mu nneɛma te sɛ sare na esi afie bi. Wɔde nneɛma a nnipa ayɛ te sɛ ahwehwɛ ne kɔnkrit na esi afie afoforo.

Wɔde abɔdeɛ ne nneɛma a wɔayɛ nyinaa na ɛsi afie bi, te sɛ rondavel a ɛwɔ saa asɛm yi mu.

1

Kabo ne Thabo te Kgatleng Mantam mu wɔ Botswana, a ɛbɛn Mochudi akuraa no ase. Wɔne wɔn awofo te tetedan mu.

"Tetedan no yɛ ofie kurukuruwa a wɔde sare ayɛ. Wosisi saa afie yi wɔ Afrika kesee fam mmeae pii," Kabo kyerɛkyerɛ mu.

2

Thabo toa so sɛ, "Tetedan dodow no ara yɛ kurukuruwa, na ɛwɔ ɔpon ne mfɛnsere. Yɛwɔ ahwehwɛ mfɛnsere, a na wonni bi tete no."

"Yɛn nana sii tetedan yi wɔ atetesɛm kwan so. Yɛn papa de nnɛyi nneɛma bi kaa ho," Kabo ka.

3

"Momma yɛnkyerɛkyerɛ ɔdansi no mu," Kabo hyɛ nyansa.

Ɔka sɛ, "Adansifo no de nnua, sare, abo, atɛkyɛ ne ayowa dii dwuma.
Wɔde amoa a wotutuu na efii ase. Wɔde abo nketewa, dɔte, ne anhwea guu amoa no mu ma. Eyi maa fapem a ɛyɛ den na ɛyɛ den a wobetumi de asi so."

4

Thabo toa so sɛ, "Adansifo no piaa nnua atenten guu fapem no mu, twaa akyi ano. Wɔkyekyeree nnua no boom, yɛɛ nnua a wɔde yɛɛ abɔnten afasu no.

Bere a wowiee mfitiase dan no, adansifo no de abo guu mponnua no mu yiye."

5

"Nea edi hɔ no, adansifo no fraa dɔte, nsu, ne anantwi nsõ. Eyi ma abɔde mu atɛkyɛ a ɛyɛ den yiye bere a ɛyow no. Wɔboaboaa atɛkyɛ no ano wɔ abo no ntam de siesiee no," Kabo ka.

"Abo ne atɛkyɛ a wɔde si dan no ma afasu a ɛyɛ den a ɛtra hɔ kyɛ," Thabo de ka ho.

6

Kabo ka sɛ, "Akyi afasu a ɛyɛ den no na ɛbɔ yɛn tetedan no ho ban."
Thabo kyerɛkyerɛ mu sɛ, "Sɛ ɛyɛ nwuno wɔ mu bere a wim yɛ hyew wɔ abɔnten. Owia hyew ntumi mfa afasu no mu.

Wɔ mmeae a awɔw bere yɛ nwini no, saa ade a wɔde siw mframa ano yi ma tetedan yɛ hyew wɔ awɔw bere mu denam ɔhyew a ɛma ɛyɛ hyew wɔ mu no so."

7

Thabo ka sɛ, "Adansifo bɔɔ yɛn tetedan no fam denam atɛkyɛ a wɔde guu fapem a wɔyɛe no mu so."

Kabo ka sɛ, "Sɛnea ɛbɛyɛ na wɔawie fam no, wɔtrɛw atɛkyɛ a etwa to mu na wɔboaboaa ano. Eyi wee denneennen na ɛmaa fam no yɛɛ tratraa, mpo."

8

Thabo se, "Afã a etwa to ne sɛ wɔde ɔdan no atifi bɛto hɔ. Tetedan taa nya ɔdan atifi a wɔde sare ayɛ a ɛyɛ nsensanee.

Adansifo yɛɛ nnua a wɔde nnua a wɔaka abom wɔ beae bi a ɛwɔ mfinimfini. Wɔpam sare a wɔde sare ayɛ akuwakuw wɔ nnua no so wɔ ntoatoaso. Nsuo atifi a wɔde sare ayɛ no yɛ nea nsuo ntumi nkɔ mu."

9

Ɛserε yɛ ade a mfaso wɔ so a wɔde yɛ ɔdan atifi. Nanso saa abɔde mu nneɛma yi nso ma nkoekoemmoa ne mmoa afoforo nya fie pa. Wɔn mu pii yɛ mmoawa a wɔsɛe nnɔbae!
Hwɛ mfonini no na wubehu: akɔre baasa, nyanyankyere, nwansena bi, fɔteε, ne akura bi?

10

Abɔde mu nneɛma te sɛ sare a wɔde sare ayɛ no ma tebea pa a akɔre betumi atra na wɔabɔ abɔmmɔ.

Akraman nsɛe sare no na wɔboa ma wɔhyɛ nkoekoemmoa afoforo so.

Ɛsɛ sɛ yɛhwɛ sare no so na amma mmoawa a wɔsɛe nnɔbae te sɛ mprako, nwansena, ne nwansena ankɔ mu.

11

"Yɛn mu pii te tetedan yi bi mu!" Thabo ka, na ɔhwɛ sare no. Osuro akɔre.

"Me dwene sɛ abɔde afoforo bɛn na wɔte atwa yɛn ho ahyia?" Kabo bisa no, na ɔde ahopopo bisa.

"Sɛ mesi me fie a, mɛsi tetedan a wɔde dɔtekɔkɔɔ ayɛ so!" Kabo serew.

12
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Yɛte Tete dan bi mu
Author - Nina Orange, Ursula Nafula
Translation - Ofosu Frimpong
Illustration - Vusi Malindi
Language - Akuapem Twi
Level - Longer paragraphs