"Fanya haraka Naka, tutachelewa kwenda shuleni!" Nala anasema kwa mshangao.

"Ninahisi kuganda! Hebu tuwashe moto ili tupate joto," Naka anasema.

"Umesahau kwamba shangazi alituambia tusichezee moto?" Nala anauliza.

"Nilimsikia, lakini hatuko ndani ya nyumba!" Naka anajibu.

Nala anasema, "Tuko mtaani, lakini bado ni hatari. Moto unaweza kusambaa haraka na kusababisha uharibifu mkubwa."

Naka anafikiria kuhusu hili.

"Lakini zamani, moto ulikuwa chanzo pekee cha joto na mwanga.

Watu waliutumia kwa kupika, kujipasha joto na kuangaza," Naka anasema.

Nala anajibu, "Moto ni rasilimali yenye manufaa, lakini ni vigumu kuudhibiti.

Ndio maana watoto hawapaswi kuwasha moto. Kila mtu anapaswa kuwa makini."

Nala anaendelea, "Umeme ni salama na safi kuliko kuchoma kuni au makaa.

Kuchoma vitu kama kuni na makaa husababisha uchafuzi mwingi."

Naka anauliza, "Je, unajua jinsi moto unavyoanza?"

"Mafuta na hewa vikichanganyika, husababisha cheche. Hivyo ndivyo moto unavyoanza," Nala anaelezea.

"Hewa na mafuta vinapochanganyika kwa haraka katika nyuzi za joto sahihi, moto huanza kuwaka.

Kwa mfano, kusugua vijiti pamoja ama kuwasha kiberiti."

"Moto hutoa moshi," Naka anasema.

Nala anakubali, "Ndiyo, hiyo pia ndiyo sababu hatupaswi kuwasha moto ndani. Sio salama kuvuta moshi."

Nala na Naka wanawasili shuleni.

"Usiwahi kamwe kuacha mshumaa au moto ukiwaka peke yake. Moto unaweza kuteketeza nyumba na watu!" Nala anaonya.

Maswali

1. Ni nani anayetaka kuwasha moto, na kwa nini?

2. Orodhesha matumizi matatu ya moto.

3. Orodhesha matatizo matatu ya moto.

4. 'Uchafuzi' ni nini?

5. Orodhesha njia 2 za kujikinga na moto.

6. Tafuta neno 'moto' katika lugha zingine 3. Andika maneno hayo na uchore picha.