Tunaishi katika jumba refu la ghorofa
Nina Orange
Kenneth Boyowa Okitikpi

Watu wanaishi katika nyumba aina nyingi tofauti. Watu wengine wanaishi katika nyumba zilizoko juu angani. Wengine wanaishi katika nyumba zilizo ardhini.

Majengo marefu yanaweza kuwa na nyumba nyingi ambazo zimejengwa juu ya nyingine. Kitabu hiki kinahusu kujenga jumba refu la ghorofa lenye sakafu nyingi.

1

Mishelle na Catherine ni dada. Mishelle amekaribia kumaliza shule ya upili. Catherine yuko katika mwaka wake wa mwisho wa shule ya msingi.

Dada hao wanaishi na wazazi wao na bibi yao katika jumba refu jijini Nairobi. Wanapenda kuishi juu ya jiji, kama ndege walio kwenye mti mrefu zaidi.

2

Familia inaishi katika ghorofa kwenye sakafu ya ishirini na mbili ya Jumba la Tower. Wanatumia lifti (au eleveta) kufika nyumbani kwao.

Catherine huhesabu sakafu wanaposafiri kwenda juu na chini. Anataka kuwa rubani siku moja. Mishelle anataka kuwa mhandisi na kujenga majengo marefu ya ghorofa.

3

Catherine anauliza, "Je, jengo letu ndilo refu zaidi barani Afrika?"

Mishelle anajibu, "Hapana, jengo hili lina urefu wa takriban mita mia moja na ishirini na sita. Jengo refu zaidi barani Afrika lina urefu wa zaidi ya mita mia tatu tisaini na tatu. Jengo refu zaidi duniani lina karibu mita mia nane na thelathini!"

"Ala! Majengo marefu namna hiyo husimama vipi?" anajiuliza Catherine.

4

''Kwa msingi, majumba yote marefu ya ghorofa hujengwa kwa njia ile ile. Vifaa viwili vikuu vya ujenzi ni chuma na saruji.

Jumba refu la ghorofa hujengwa sakafu kwa sakafu, kuanzia na fremu ya chuma, na kuongeza saruji kuzunguka fremu hiyo. Vifaa hivyo vikijumuishwa ni imara sana na hudumu kwa muda mrefu," anajibu Mishelle.

5

Ili kujenga jumba refu la ghorofa, wafanyakazi wa ujenzi lazima kwanza wachimbe shimo refu sana la msingi wa jengo.

Kama vile mti mrefu ulivyo na mizizi mikubwa na mirefu, jumba refu la ghorofa pia lazima liwe na msingi imara kwenye safu ya mwamba.

Wakati mwingine mwamba uko chini sana kwenye udongo.

6

Kisha, wafanyakazi hutengeneza fremu ya jengo. Wanajenga fremu hiyo kwa vipande virefu vya chuma.

Fremu ya chuma inawezesha kujenga jumba refu la ghorofa. Chuma kinaweza kubeba uzito mwingi.

Fremu ya chuma ni kiini cha jengo, kama vile mifupa ya binadamu.

7

Chuma pia kinaweza kunyumbulika. Hii ina maana kwamba jengo linaweza kuyumba kidogo (ingawa ni vigumu kuona).

Kama kuna upepo mkali sana, au tetemeko la ardhi, muundo wa ndani wa chuma huruhusu jengo kuyumba kidogo.

Chuma huunda kiini cha nguvu kinachonyumbulika.

8

Vifaa vingine vikuu vya ujenzi ni saruji. Saruji ni mchanganyiko wa vifaa kama vile mchanga, simenti, na maji. Wafanyakazi wanachanganya saruji ili kupata kioevu kigumu, ambacho wanamwaga ndani ya fremu karibu na muundo wa chuma.

Wakati saruji inapokauka, inakuwa imara, kama mwamba. Hii ndiyo inayotengeneza sakafu na kuta za jengo.

9

Wafanyakazi wanajenga jumba refu la ghorofa kwenda juu, sakafu kwa sakafu. Sakafu za chini lazima zibebe uzito mwingi. Saruji inaweza kuhimili shinikizo hilo, ikifanya jengo liwe imara na thabiti.

Saruji ni safu karibu na fremu ya chuma, inayolinda chuma kutokana na maji na hewa. (Maji na hewa husababisha chuma kushika kutu).

10

Viyoyozi vya lifti pia hujengwa wakati huu. Wakati muundo wa chuma na saruji umekamilika, wafanyakazi wanaweka madirisha. Kisha wanaweka dari na kuta na kukamilisha sakafu.

Jengo linahitaji kuwekwa nyaya za umeme na mabomba ya maji na njia za kuhakikisha usafi.

11

Hatimaye, wafanyakazi huweka taa, milango, kabati, na vitu vingine vinavyohitajika kwa maisha na kwa kufanya kazi katika jumba refu la ghorofa.

Mishelle anasema, "Miji mingi mikubwa inakaribia kuishiwa na nafasi. Majengo marefu yanatumia nafasi vizuri. Nitakapokuwa mhandisi, nitasaidia kujenga jumba refu la ghorofa lenye kimo kikubwa zaidi duniani!"

12
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Tunaishi katika jumba refu la ghorofa
Author - Nina Orange, Ursula Nafula
Translation - Anne Kamau
Illustration - Kenneth Boyowa Okitikpi
Language - Kiswahili
Level - Read aloud