Mwalimũ Ngoso
Tanzanian folktale
Jemma Kahn

Ĩvinda Ĩmwe kwaĩ mũndũ wetawa Ngoso.

Nĩwasomethasya syana, ti kĩlasinĩ ĩndĩ uungunĩ mwamba.

1

Mũthenya ũmwe nzaaĩ yetawa Mbaa, nĩyalĩsie mwambanĩ kũng'ea syamba. Mbaa nĩwathingĩthisye syamba na kĩmwe kyakima Ngoso mũtwe kyamũaa.

Ĩla syana syethĩie Mwalimũ Ngoso avalũkĩte nthĩ emũkw'ũ nĩsyakwatiwe nĩ kyeva.

Nĩsyendie kũmanza ũla wowaie Ngoso.

2

Nĩsyakwatie ũkũngi wa ĩtheo syawĩa. "Niwe ũvalũkilye kyamba kĩla kĩkimia Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

Ũkũngi wa ĩtheo nĩwaisye, "Ũkethĩwa nĩany'a vinya ũu ndyĩthĩwa nũngamaswa nĩ ũkũta wa ndaka."

3

Kwou nĩmandie kũla kwĩ ũkũta wa ndaka. "Niwe wongamisye ũkũngi ũla wavalũkilye kyamba kĩla kyakimie Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

Ũkũta wa ndaka nĩwaisye, "Ũkethĩwa nĩany'a vinya ũu kaluku kethĩwa kambĩnzaa ĩma ata?"

4

Nĩmakitisye kaluku. "Niwe wenzie kalima ũkũtanĩ wa ndaka, ũla wongamisye ũkũngi, ũla wavalũkilye kyamba, kĩla kyakimie Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

Kaluku nĩkaisye, "Ũkethĩwa nĩany'a vinya ũu nĩnĩĩwe nĩ kavaka?"

5

Kwou nĩmakitisye kavaka. "Niwe ũĩsaa kaluku kala kenzaa kalima ũkũtanĩ wa ndaka, ũla ũngamasya ũkũngi, ũla wavalũkilye kyamba, kĩla kyakimie Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

Ĩndĩ Kavaka nĩkaisye, "Ũkethĩwa nĩany'a vinya ũu nonovwe nĩ ĩkanda?"

6

Kwou nĩmethĩie ĩkanda. "Niwe wovaa kavaka, kala kaĩsaa kaluku, kala kenzaa kalima ũkũtanĩ ndaka, ũla ũngamasya ũkũngi, ũla wavalũkilye kyamba, kĩla kyakimie Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

Ĩndĩ ĩkanda nĩyaisye, "Ũkethĩwa nĩany'a vinya ũu nonĩtilwe nĩkavyũ?"

7

Kwou nĩmethĩie kavyũ. "Niwe ũtilaa ĩkanda, ĩla yovaa kavaka, kala kaĩsaa kaluku, kala kenzaa kalima ũkũtanĩ wa ndaka, ũla ũngamasya ũkũngi, ũla wavalũkilye kyamba, kĩla kyakimie Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

Ĩndĩ kavyũ nĩkaisye, "Ũkethĩwa nĩany'a vinya ũu nonĩvĩvwe nĩ mwaki?"

8

Kwou nĩmethĩie mwaki. "Niwe ũvĩvasyaa kavyũ kala katilaa ĩkanda, ĩla yovaa kavaka, kala kaĩsaa kaluku, kala kenzaa kalima ũkũtanĩ wa ndaka, ũla ũngamasya ũkũngi, ũla wavalũkilye kyamba, kĩla kyakimie Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

Ĩndĩ mwaki nĩwaisye, "Ũkethĩwa nĩany'a vinya ũu nonĩvoswe nĩ kĩw'ũ?"

9

Kwou nĩmethĩie kĩw'ũ. "Niwe ũvoasyaa mwaki, ũla ũvĩvasyaa kavyũ kala katilaa ĩkanda, ĩla yovaa kavaka, kala kaĩsaa kaluku, kala kenzaa kalima ũkũtanĩ wa ndaka, ũla ũngamasya ũkũngi, ũla wavalũkilye kyamba, kĩla kyakimie Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

Ĩndĩ kĩw'ũ nĩkyaisye, "Ũkethĩwa nĩany'a vinya ũu nonĩnyuuwe nĩ ndewa?"

10

Kwou nĩmethĩie ndewa. "Niwe ũnyuusaa kĩw'ũ kila kĩvoasyaa mwaki, ũla ũvĩvasyaa kavyũ kala katilaa ĩkanda, ĩla yovaa kavaka, kala kaĩsaa kaluku, kala kenzaa kalima ũkũtanĩ wa ndaka, ũla ũngamasya ũkũngi, ũla wavalũkilye kyamba, kĩla kyakimie Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

Ĩndĩ ndewa nĩyaisye, "Ũkethĩwa nĩany'a vinya ũu nonũmwe nĩ ngi?"

11

Kwou nĩmethĩie ngi. "Niwe ũmaa ndewa, ĩla ĩnyuusaa kĩw'ũ, kila kĩvoasyaa mwaki, ũla ũvĩvasyaa kavyũ kala katilaa ĩkanda, ĩla yovaa kavaka, kala kaĩsaa kaluku, kala kenzaa kalima ũkũtanĩ wa ndaka, ũla ũngamasya ũkũngi, ũla wavalũkilye kyamba, kĩla kyakimie Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

Ĩndĩ ngi nĩyaisye, "Ũkethĩwa nĩany'a vinya ũu nonĩĩwe nĩ nzaaĩ?"

12

Kwou nĩmethĩie nzaaĩ ĩla yetawa Mbaa. "Niwe ũĩĩsaa ngi, ĩla yũmaa ndewa, ĩla ĩnyuusaa kĩw'ũ, kila kĩvoasyaa mwaki, ũla ũvĩvasyaa kavyũ kala katilaa ĩkanda, ĩla yovaa kavaka, kala kaĩsaa kaluku, kala kenzaa kalima ũkũtanĩ wa ndaka, ũla ũngamasya ũkũngi, ũla wavalũkilye kyamba, kĩla kyakimie Mwalimu Ngoso. Ndwaĩlĩte nĩkwĩka ũu."

13

Mbaa nĩwaseng'ie mũno nũndũ wa kũmanyĩka na ethĩwa atena ũndũ wa kũnena. Syana nĩsyamwĩie, "Niwe wavalũkilye kyamba kĩla kyakimie Mwalimũ Ngoso. Niwe waĩlĩte kũnengwe kĩvungo!"

14
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Mwalimũ Ngoso
Author - Tanzanian folktale
Translation - Anna Kula
Illustration - Jemma Kahn
Language - Kikamba
Level - Read aloud