Dhaadha n'omughala awunha
Southern African Folktale
Catherine Groenewald

Tasneem yali mughala aboneka obukalamu era dhaadha we nga mwikaikamu inho. Dhaadha we yamala ebiseera kamaala okutungira Taape ekirinda ekirungi. Taape yanhumirwanga okuvaala akakooyi.

1

Abaghala abandi basaalirwa ekirinda kya Taape. Balowooza bati kyandi baire kirungi okukye sonigha. Aye kizibu oku twaala engoye dho muntu nga adhi vaire.

2

Lulala munco abaghala bayeta Taape bagye beewuge mu mwiga ogaali okumpi. Kumbali kw'omwiga, bonaboona be yambula ebirinda engoye obu tonhoneka. Bamala be dhimya mu maadhi era baasambusa okumala akseera.

3

Bamala okwe uga. Akulira abaghala abensaalwa yasuula ekirinda kya Taape mu mwiga, okumpi n'ekifo ky'omusota omuleeyi einho. Abaghala abandi baaleka Taape nga alirira ku mwiga. Omusota omuleeyi enho gwa wulira omuntu ali kulira. Gwabona Taape omulungi. Gaalya ekirinda ni Taape!

4

Ekyambi eri Taape,omusota ti gwa gho merwa kirinda. Gwa ki fudhulula. Era gwa fudhulula ni Taape. Yalambaala ku mbali kw'omwiga, nga adwire obulimbo okuva mu ndha y'omusota. Olimbo bwa wunha bubi inho.

5

Taape ow'ekiwunha yalumuka ghaka ye bazaire be. Yaayemba, "Maama, ndiguliragho olwigi, ndikuwunha. Maama, ndhi guliragho olwigi, ndi kuwunha. Maama, ndiguliragho olwigi, ekiwunha kibi inho." Maama we yawulira Taape era yalumuka okuva mu ndhu. Yairamu okwemba ye mughala we, "Vaayo, oli kuwunha. Vaayo, oli kuwunha. Vaayo, okuwunha kwamaani inho."

6

Taape yatabuka inho. Yalumukira mu ndhu ya maama ghe ni bbaaba ghe abato. Yaayemba, "Mundiguliregho olwigi, ndi kuwunha. Mundiguliregho, ndi kuwunha. Mundiguliregho olwigi, ndi kuwunha bubi inho." Baawulira Taape era baalumuka okuva mu ndhu. Bairamu okwembera omughala, "Vaayo,oli kuwunha. Vaayo, owunha. Vaayo, ekiwunha kya maani inho."

7

Taape yali asigaiza kuja mu ndhu ya dhaadha we yonka. Owoyo gwe nga muzita. Yalowooza ati ezira muntu yenayena ayyeenda okulinga ku mwana awunha.

8

Aye tiyali mutufu. Dhaadha we tiya mubinga. Yanaaza Taape, n'ekirinda kye. Mangu inho Taape yali tawunha, yali muyondo.

9

Taape ya sigala ni dhaadha we okumala emyaaka kamaala. Lulala omwana w'omwaami omukombe yamusaba amubayizi. Abazaire ba Taape bawulira kuku fumbirwa. Bayeenda aleyo abe nabo mu ndhu yaibwe.

10

Taape yabakob ati talirayo mu ndhu yeibwe. "Abazaire balina okwenda abaana baibwe," Yakoba, "Ghaali nga abaana baibwe bawunha."

11

Aye Taape yayeta dhaadha we okuba naye mu ndhu y'omwaami omukombe ni mutabanhe. Dhaadha we yali musanhufu inho, era mumativu.

12
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Dhaadha n'omughala awunha
Author - Southern African Folktale
Translation - Edison Kasajja, Kyambogo University
Illustration - Catherine Groenewald
Language - Lusoga
Level - Read aloud