Embiro olw'okweyimba okw'Abafirika
Ursula Nafula
Brian Wambi

Kadoogo ni Idhuma ba mukwano era benda inho okulumuka embiro.

Balumuka batyo buli lunaku.

1

Lulala baali bali kusoma ebifaananie eby'ensi nga bwedhiboneka nga oli ghaigulu ghaadho nkani dhi maapu, nga bali ku isomero.

Idhuma yaakoba ati, "Twidhe tulumukeku tumaleku Afirika yoonayoona. Twidhe tulumukemu n'abafirika abandi abava mu nsi dha Afirika edhindi."

Kadoogo yaasanhuukirira yaakoba ati, "Tuje! Tughanga okukikola. Okweyimba okw'Abafirika!"

2

Baasalagho okuja mu lugendo lwaibwe n'ekisiki nga kiri kwaka, era baakyeta ekisiki eky'okweyimba.

Baakunaania ekisiki baatoolera okulumuka.

Embiro dhino dhaatoolerera mu kasonda ak'ensi yaife eno Afirika ghebeeta Keepu Tawuni, nsi South Afirika.

3

Bwebaava e South Afirika baaja nga babitira ku mbali kw'enandha enene eri ku luuyi olw'eBugwandhuba olwa Afirika.

Baalumuka baanita mu Namibia, Angola, Kongo ni Kameruuni. Mangu ago abalumusi abaava mu nsi edho baabeeyimbaku. Abantu baajanga nga beeyongerayongeraku okuba kamaala.

Bano baawuumuliraku mu Abuja eky'omu Naijeria.

4

Abalumusi abandhi okuva mu Afirika ey'eBugwandhuba beeyimba ku banaibwe bwe baali bali kubita mu Naijeria.

Beeyongerayo nga bali ghalala nga banonereza omwiga Naija.

5

Kiwunga eyalimu omusenho eyali mu Mali yafuula okulumuka okuba okuzibu.

Mu boonaboona Idhuma n'eyali abasing amaani. Yabakulembera aghazira kubasuula mu buzibu bwonabwona, nga awaniike ekisiki eky'okweyimba.

6

Bwe baatuuka eKonakure mu Guinea ku mbali okw'enhandha, abalumusi abaali bali nkungu ndhereere baanaaba mu nhandha.

Agho baasalagho okulumuka nga baja e Moroco nga babita mu Senegali ni mu Mauritaania.

Yoonayoona yebaabitanga nga abantu abandi babeeyimbaku.

7

Bwebaatuuka e Kasabulanka baanhumirwa okuzaanhira mu musenho oguba ku mbali okw'enhandha. Beeyongera okufuna emikwano.

Ekyairirira kuja nga babita mu biketezo ebiri ku luuyi olw'omukono omugooda ng'olinze e Buvandhuba olwa Afirika.

8

Baalumuka baabita mu Aligeria ni Libya, baayemereraku mu misiri okubona piramiidi.

Agho baacuuka baayolekera ebuvandhuba wa Afirika nga banonereza omwiga Kiyira okutuuka bwe baatuuka mu Afirika ey'eBuvandhuba.

9

Baalumuka nga babita mu malungu ni mu bifo omuba ensolo edhomu nsiko.

Baatuuka mu Kampala mu Yuganda abaisuka abandi baabeeyimbaku.

Eikuukuubira lyalumuka lyatuuka mu Kenya, baajiira irala baatuuka mu kibuga Mombaasa ku mbali okw'enhandha enkologho.

10

Bwebaatuuka ku nhandha baatyama mu musenho ku mbali kw'enhandha baalya omupunga ogulimu omuzigo ogw'ebinaazi, n'ebyeike.

Idhuma yaakoba ati, "Katutwale ekisiki eky'okweyimba ku lusozi Kilimanjaro mu Tanzania."

11

Aye mu kiseera ekyo Idhuma yali akooye inho. Era bwebaali bava mu Kenya bati, yaagwa ghansi.

Abalumusi boonaboona baalekera okulumuka, baidha okuyamba Idhuma.

12

Idhuma yaagemya Kadoogo ekisiki.

Yaamukoba ati, "Twala ekisiki kino ku Lusozi Kilimanjaro. Ka tukunaanie omuliro olw'okweyimba kwa Afirika."

13

Bwebaamala okukunaania omuliro ghaighulu ku Lusozi Kilimanjaro, eikuukuubira ery'abalumusi lyayolekera ebiketezo bya Afirika ebiri ku luuyi lw'omukono omusaadha nga olinze eBuvandhuba.

Abantu baakubira abalumusi emizira nga bakoba bati, "Niimwe abaife abaziramu ntete era abakanu beene. Tuli ghalala niimwe!"

14

Baawuumuliraku ku Nhandha Malawi okugholaku n'okwewugaku me male baje mu nsi eiririra.

Kadoogo yaakoba Idhuma ati, "Twatoolera okulumuka okuva ku luuyi lwa Afirika olw'omukono omusaadha nga olinze eBuvandhuba twatuuka aghasembayo mu Afirika ku luuyi lwayo olw'omukono omugooda nga olinze eBuvandhuba. Nga bwetwize ku luuyi lwa Afirika olw'omukono omusaadha nga olinze eBuvandhuba kabiri. Olugendo lwaife ka lukange ghano."

15

Olumaliira, abalumusi olw'okweyimba kwa Afirika baatwala ekisiki eky'okweyimba mu Zimbabwe Enkologho, ekibuga ekikaire einho ekyomu nsi eyo.

Eikuukuubira ery'abantu beesolongera mu kifo ekyo ekikulu einho okwanhiriza abalumusi abaali nga bakooye nga babakubira emizira.

Kadoogo yaakoba ati, "Hmm! Tukikoze!" Idhuma yaamwenhamu yaakoba ati, "Aaa, dhino dhibaire mbiro dheene!"

16
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Embiro olw'okweyimba okw'Abafirika
Author - Ursula Nafula, Nina Orange
Translation - Muwanguzi Alex
Illustration - Brian Wambi
Language - Lusoga
Level - Read aloud