Mukhwana Nende Mulongo
South African Folktale
Jemma Kahn

Khale, khwaliho nende omusiani walangungwa mbu Mukhwana. Yali nende omukhaana wabu walangungwa mbu Mulongo.

1

2

Olwa mama nende papa wabu bafwa, batsia okhumenya nende khotsa wabu. Ne balindwa obubi muno. Bopungwa ne tsisala tsindambi, nende okhuyebwa obusera obwangu bwangu okhunywa nge eshiakhulia lulala khunyanga. Kho belukha nibakhama.

3

4

Banyoola libina nibamenyamo. Bali nende oburi okhubeera bali nibaulila mbu amanani kali nikamenya mufikulu. Kho bakasia omuliango kwamani okhufunikha obwinjililo, nende emiluu chibili chiokhurera omuya nende obulafu. Mukhwana yaboolela omukhaana wabu Mulongo, "Ikhalanga mwibina olwa emba nendula elwanyi okhuyima, ne khandi olatekha inyama tawe. Amanani kachama isami ye inyama iteekhwa."

5

6

Buli ingolobe Mukhwana yachelelanga nende eshindu shia yali niyerire-eshituyu nomba amayoni nomba eshichwaya. Ne olwa yachelela mwibina, yemba: "Mulongo, Mulongo, omwana wa mama, nzikulila libina. Tsipicho tsinjile. Lili nemiluu chibili."

7

8

Mulongo yachoonya okhwikhala mwibina eshiteere shiosi. Kho inyanga ndala olwa omusiani wabu yali niyakharula, yarula elwanyi okhutsia okhwilolela eshialo. Nanyoola isebele yokhubailamo, nende omusala kwokhunina. Yeulila nali omulekhule khandi omusangafu. "Aundi, napara, abalia-bandu babulao." Aundi amanani kabulao khotsa yenyanga busa okhukhurisia.

9

10

Inyanga yalondakho shiyali noburi bwosi bwosi tawe ne nabwana omulilo okhwora. Ne yakubwana mwibina omuliango nikwikale-okhwikalila obusuku. "Shimbara nobubi okhusambakho akhayama khatiti tawe. Nobulayi okhubakho nende eshiakhulia eshiteshe."

11

12

Omusiani wabu lwayacherera yemba shinga buli nyanga, "Mulongo, Mulongo, omwana wa mama, nzikulira libina. Tsipicho tsinyala okhwinjiramo, lili nende emiluu chibili." Yekula omuliango ne niyenjira. Olwa yalola inyama indeshe, Mukhwana yareeba, "Okholire orie obulali nende omuliro? "Enjibakale khumubasu elwanyi we libina," Mulongo nakalusia bwangu bwangu. Mukhwana yali nachonyere muno ne nalanyala okhuingana tawe, nibekhala hasi nibatsililila okhulia."

13

14

Inyanga yalondakho Nakhwana nabwana omuliro khandi natekha efiakhulia. Olwa yali niyakhamala busa omwoyo kwo khwimba nikuulilikha elwanyi, "Mulongo, Mulongo, Omwana wa mama, nzikulila omuliango kwe libina lino. Tsipicho tsinyala okhwinjira. Lili nende emiluu chibili." Alali omwoyo oko shikwafwanana nende kwo musiani wabu tawe. Nakhwana naboola ari, "Tawe ewe sholi omusiani wefu tawe; omwoyo kwo shikufwanana nende okwaye tawe." Yali nende obulindi obulayi mwibina.

15

16

Efise fititi nifiakhabura, omundu wundi yemba elwanyi welibina khandi, "Nzikulila mwana wefu, Mulongo, Mulongo, omwana wa mama, nzikulira libina. Tsipicho tsinyala okhwinjiramo. Lili nende emiluu chibili." Omwoyo oko kwaulilikha shinga kwo musiani wabu, kho niyekula omuliango.

17

18

Okundu okukhoongo kwa manywa khumubili kwosi kwetsula obwinjililo bwe libina bwosi. Kwayoya Mulongo nashili okhupara okhwilukha. Mulongo yanyoola obwiyangu nayooya likoshe okhurula mumuliro. Yalakasia likoshe khunjira ya balondakho ano nende alia olwa yachingwa nibatsia.

19

20

Inyanga eyo, shia Mukhwana yanyalilwa okhukwakho mu khuima khwe shiali omulinga kwe tsinzushi-yali nakusukune khwibeka. Olwa yoola khwibina, yanyola omuliango kwe libina nikwikushe ne omukhaana wabu natsilene likoshe nilinyululushe khunjira ilinjile mumutsuru. Yaloonda likoshe elo okhuula olwa yalola omulilo ehalekho.

21

22

Nikworanga omulilo oko kwaliho okundu okukhoongo okwa amanywa khumubili kwosi nende omusiko omukhoongo hambi nakwo. Mukhwana nachenda natsia wakwali, niyekatia okhusiechela. "Papa, nochama onyala okhukhonyakho? Embumiye eshilenje. Ndenyakho amatsi." Okundu oko nikumukalusia kuri, "Ndalakhuwa amatsi, nikaba mbu ofuchirira mbu shiolatilakho khumusiko kwanje tawe." Ne nikura omusiko kwako oko kaala obulayi mukhatsu khakwo.

23

24

Ne olwa kwatsia, Mukhwana nakhalaka olusia lwali niluboyele omusiko oko, ne omukhana wabu naruuma narula mumusiko oko. Mukhwana nashukhasia omusiko oko nende okukwe okwali nikwitsulemo tsinzushi. Omukhana nomusiani wabu nibefisa okhulola eshiali nishitsia okhwikholekha.

25

26

Olwa okundu oko kwetsa namatsi, omusiani nende omukhana wakwo betsa ninako. Kwaboolera omukhana wako kuri, "Eshindu eshilayi shili mumusiko munzu wefu. Tsia orere!" Omukhana oyo yatsia niyekulakho hatiti okhulola eshialimo. Tsinzushi nitsimuluma omukhono, niyayula. "Shilasanga." "Tsia omukhonye!" nikulanjilisia omusiani wako. Ne amakalusio kali kalia kalia.

27

28

"Olambukula ngo mundu omusiru tawe," nikuyiibila omusiani wako. Ne nikwikhupa munzu, nikubambula omusiko okwene. Tsinzushi etsiali nende oburuma tsiapurukha ne tsirula elwanyi nitsikuluma omurwe, eliulu nende tsimoni. Ne olwa kwakhaywa okhulola, kwarumaruma nikuyochera nikuulila obutsuni.

29

30

Kwerukha nikukwira omurwe mwitiba, omurwe nekwiyabila mumatoyi. Kwekalukhasia eshitsushi sho omusala eshiali eshilayi okhuba omulinga kwe inzushi. Efise efirambi inyuma wako, Mukhwana nende Mulongo balia obushi obunulu okhurula mu mulinga oko.

31
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Mukhwana Nende Mulongo
Author - South African Folktale
Translation - Catherine Were
Illustration - Jemma Kahn
Language - Oluwanga
Level - Longer paragraphs