

Oludaalo olusooka musomero lwanyoonya bugali Handehe, Handehe gatiina ohutandiiha ohusoma mu pulayimale endaayi n'atasomangaho wayire mu nasale. Olw'ehyo hiisi hiitu musomero hyamubeera hinyaaha ate nihinyoonya. Nyiina ya Handehe nj'owamuƞira hu somero. Ni boola hu somero, Handehe gabona hiisi mwaana ni getala hu mulimo gugwe. Gaboona abaana ni basaagula abandi ni bangala ebisasiro. Abandi baali bali husaagula mu bibiina.
Nyiina ya Handehe gamulehera omusomesa. Omusomesa oyo gaƞoyaƞoya Handehe n'obubono obulaƞi n'amuloma ati genda basale omuhago, Gahena gamuƞambya abahaana bahye badatu abehibiina ehidaayi abaali ni basaagula mu hiibina hyawe. Mulala hu bahaana abo gaali nje Gaƞiriba ate n'ali nje moneta wa pulayimale endaayi. Gaƞiriba gaƞaaye Handehe ehisaguliro gamuloma yeesi asaaguleho. Ni baheena nga bayoola ebisasiro baja babidanya mwiroƞo ly'Ebisasiro.
Ehyasinga ohweƞunyisa Handehe hyali ti ehide ni hyahubba abaana bosibosi baduluma embiro nga baja beyanja mu hifo hirala. Hiisi baana mu hibbubbu hy'ehibiina hyawe ohuƞwa hu ba pulayimale endaayi ohwola hu yomusanvu. Yeesi abahaana bahye aba gaali ni nabo mu husaagula batiina ni naye ohuja ohweyanja. Abaana ni baheena ohweyanja ng'omusomesa abasabisa. Ni gahena ehyo ng'aƞo alomaloma eyibali ebiƞamba hu buyonjo n' ohuhuuma ebiseera by'esomero. Ni gahena ng'abaloma ohuja ohwingira mu hiibina.
Handehe gatiina n'abahye mu hisenge omu abapulayimale endaayi basomera. Omusomesa waawe ni gengira mu hibiina, Handehe gaja ohubona abaana bosi bosi bemeerera ohu musangalira. Nga yeesi abonera hu bahye gemeerera. Omusomesa ni gahena ohubaheesa ng'aleeta ahembo batandiiha ohwemba baati, ''ohusoma hulaƞi bahyange, hulaƞi.''Bembanga eno po batumatuuma n'ohuhiina pohu bataaye. Hino hyanyoonya bugali Handehe olwohuba gaali anyumirwa bugali ohuhina.
Esawa ene ni joola ng'ehide hihubba. Ni hyahubba ng'abaana bosibosi batula ohuƞuumulaho. Gaƞiriba galoma Handehe batule ebulafu, ng'atiina ni naye aƞa abahasi bomu hatehere aho baali ni batudiira obukabalagala. Gaƞiriba gagula obukabalagala bune nga babugabana bombi. Hino hyongera Handehe amanyoonyo g'ohuba mu somero. Ehide ni hyahubba nga Handehe ni meriwe Gaƞiriba baduluma baja bengira mu hibiina.
Esawa musanvu ni joola Handehe gagamayo engo galomera nyiina ebinyaha ebi gabona mu somero. Gamulomera ng'olu gaali n'asalire omuhago n'omusomesa era n'omusomi wahye oyu balanga Gaƞiriba. Gameedaho gamulomera ng'olu Gaƞiriba gaali n'amuguriyeho kabalagala mu huƞuumula ohw'esawa ene. Gagohoba n'aloma nyiina ati ejo nindi anahagameyo gembaho ''Ohusoma hulaƞi bahyange, hulaƞi.''Era nindi gaalya kabalagala ni meriwe Gaƞiriba.

