Magozwe
Lesley Koyi
Wiehan de Jager

Wɔ Nairobi kurowkɛse bi mu a adagyer nnyi mu no a ɔnntse dɛ fie abrabɔ no, nna mbanyimba bi a wonnyi fie tsetse mu no wɔ. Da biara ba bɔto hɔn dɛm ara. Da kor anapa bi, nna mbanyimba yi robobɔw hɔn mpa a wɔdaa do wɔ awɔw no mu. Mbrɛ ɔbɛyɛ ma woeyi awɔw no efi hɔn mu no, wɔdzi nwura sɔɔ gya na wɔtoe. Nna Magozwe ka mbanyimba yi ho. Ɔno nye hɔn mu kakraba.

1

Aber a Magozwe n'awofo wuwuii no, nna oedzi mfi enum. Ɔnye no wɔfa kɛtsenae. Papa yi anndwen abofra yi ho. Ɔammaa Magozwe edziban a oye. Ɔmaa abofra yi yɛɛ edwumadzen.

2

Sɛ biribi haw Magozwe na obisa ho asɛm a, no wɔfa bor no. Sɛ Magozwe bisa dɛ obotum akɔ skuul a no wɔfa no bor no na asɛm a ɔka nye dɛ, "Wotsir ewu wɔ adzesua mu." Dɛm nyɛe yi kɔr do bɛyɛ mfe ebiasa na Maagodwe guanee fii no wɔfa ne nkyɛn. Ɔhyɛɛ ase dɔ ɔbɔ ne bra wɔ stiiti mu.

3

Stiiti mu abrabɔ yɛ dzen, na mbarimba no hɔn mu pii per ana woenya edziaban edzi. Ɔtɔfabi a wɔkyer hɔn. Ɔtɔ fa bi a wɔbor hɔn. Sɛ wɔyaryar a obi nnyi hɔ a ɔbɔboa hɔn. Sika a wonya wɔ adzesera mu na wɔdze hwɛ hɔn ho, ɔnye dza wonya fi nwrɔbanwrɔba mu. Ma ɔma abrabɔ mu yɛ dzen kɛse mpo nye dɛ ɔyɛ a mbanyimba kuw fofor so nye hɔn nya ntokwa dɛ wopɛ ahyɛ hɔn do dɛ hɔn na ɔwɔ dɛ wodzi tum wɔ beebi a wɔwɔ no.

4

Da kor bi wɔ aber a Magozwe rohwehwɛ nwura adze mu, ohun buukuu dadaw bi a asɛm bi wɔ mu. Ɔpepaa fi no wɔ ho na ɔdze hyɛɛ no kotoku mu. Dabiara oyi buukuu no na ɔhwɛ mfonyin a ɔwɔ mu no. Nna onnyim akenkan.

5

Mfonyin no kyerɛ banyimba bi a ɔpɛ dɛ ɔka wimuhɛn sɛ ɔyɛ panyin a. Magozwe so susu dɛ nkyɛ ɔno so bɛka wimuhɛn. Ɔtɔ fabi a, osusu dɛ nkyɛ ɔno nye abofra a ɔwɔ asɛm no mu no.

6

Nna ɔyɛ awɔw na Magozwe gyina kwan mu reserɛserɛ adze. Banyin bi kɔr ne nkyɛn na ɔkaa dɛ, "O! Wɔfrɛ me Thomas. Meyɛ edwuma wɔ ha wɔ beebi a ibenya edziban edzi." Ɔtseen ne nsa kyerɛɛ dan bi a noho yɛ akokɔangoa na n'etsifi so yɛ bibir. Ɔkaa dɛ, "Migyedzi dɛ ebɔkɔ hɔ na ekenya biribi edzi." Magozwe hwɛɛ papa no, na ɔhwɛɛ dan no, na ɔkaa dɛ, "Annhwɛ a," na ɔkɔree.

7

Bɛyɛ abosoom kakra a odzi hɔn enyim no, nna ɔyɛ a mbanyimba no hu Thomas dɛ ɔnenam hɔ. Ɔdɔ pɛ dɛ ɔnye nkorɔfo kasa, nkanka hɔn a wɔbɔ hɔn bra wɔ stiiti mu. Thomas tsiei nkorɔfo hɔn abrabɔ ho nsɛm. Ɔwɔ abotar na n'enyi ber so. Ɔnnyɛ obi a ommbu adze na n'enyi so nnsɔ adze. Mbanyimba no binom hyɛɛ ase dɛ wɔrokɔ fie no a noho akokɔangoa na bibir no mu akɛgye edziban ewiaber biara.

8

Nna Magozwe tse bamba bi do rohwɛ nomfonyin buukuu no mu, nna Thomas so bɛtsenaa ne nkyɛn. Thomas bisaa dɛ, "Na asɛm no fa ebɛnadze ho?" Magozwe kaa dɛ, "Ɔfa no abofra bi a ɔbɛyɛɛ wimuhɛnkanyi ho." Thomas bisaa dɛ, "Na abofra no wɛfrɛ no dɛn?" Magozwe kaa no bookɔ dɛ, "Minnyim osiandɛ minnyim akenkam."

9

Wohyiae no Magozwe hyɛɛ ase kaa noho asɛm kyerɛɛ Thomas. N'asɛm no fa no wɔfa na mbrɛ ɔyɛɛ ma oguanee fii ne nkyɛn. Thomas annkasa pii, na ɔannka dza ɔwɔ dɛ Magozwe yɛ, na mbom otsie no yie. Ɔtɔ fabi a wodzi nkɔmbɔ wɔ aber a woridzidzi wɔ fie no a n'etsifi yɛ bibir no.

10

Magozwe dzii n'awoda a ɔtɔ do du no, Thomas maa no buukuu fofor a nsɛm wɔ mu. Ɔfa no abofra bi a ofi ekuraase a onyinii bɛyɛɛ bɔɔlbɔnyi kɛse bi a ɔgyee dzin. Thomas kenkaan nsɛm no kyerɛɛ Magozwe mpɛn pii kesii da kor bi a ɔkaa dɛ, "Migyedzi dɛ edu mber a ɔwɔ dɛ ekɔ skul na isua akenkan. Edwen ho dɛn?" Thomas kaa dɛ onyim beebi a mbofra botum atsena na wɔakɔ skuul.

11

Magozwe dween dɛm bea fofor yi ho na mbrɛ ɔbɛyɛ akɔ skuul. Na no wɔfa kaa dɛ onnyi tsir a wɔdze sua adze no, ana ɔyɛ nokwar a? Na sɛ wɔbor no wɔ bea fofor yi so ɛ? Nna osuro. Ɔdweenn dɛ, "Bi a stiiti mu abrabɔ no bɛyɛ papa asen ɔno."

12

Ɔkaa no suro no kyerɛɛ Thomas. Papa no hyɛɛ no nkuran dɛ mber kakra no abrabɔ bɛyɛ papa wɔ bea fofor no.

13

Afei Magozwe kɛhyɛɛ pia bi a ɔwɔ dan a n'etsifi yɛ momon no mu. Ɔnye mbanyimba beenu hyɛɛ pia no mu. Nna hɔn nyina hɔn dodow yɛ du na wɔtse fie hɔ. Wɔnye Auntie Cissy na no kun, mbɔdɔm ebiasa, egyinamboa kor, nna apɔnkye a oenyin kor.

14

Magozwe hyɛɛ skuul ase na nna ɔyɛ dzen ma no. Ɔwɔ pii a ɔwɔ dɛ osua. Ɔyɛ a na ɔpɛ dɛ ogyaa skuul no kɔ. Na ɔdween wimuhɛnkanyi na bɔɔlbɔnyi hɔn ho asɛm no wɔ buukuu no mu. Hɔn ntsi ɔammpa abaw.

15

Magozwe tse fie no a n'etsifi momon no mu rekenkan buukuu bi a ɔdze fi skuul. Thomas bae bɛtsenaa ne nkyɛn. "Na nsɛm no fa ebɛnadze ho?" Thomas na obisaa no. Magozwe buaa no dɛ, "Ɔfa no abofra bi a ɔbɛyɛɛ kyerɛkyerɛnyi ho." Thomas bisaa no dɛ, "Na abofra no wɔfrɛ no dɛn?" Magozwe dze serew kaa dɛ, "Wɔfrɛ no Magozwe."

16
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Magozwe
Author - Lesley Koyi
Translation - Kwesi Biney (OLE Ghana)
Illustration - Wiehan de Jager
Language - Fante
Level - Read aloud