Maŋtsɛ Okaija Kɛ Ebiyoo Lɛ
Amana Yunus
Natalie Propa

Be ko ni eho jeeŋmɔ lɛ, maŋtsɛ ko hi shi ni atsɛɔ lɛ maŋtsɛ Okaija. Ekɛ maŋnyɛ lɛ kɛ ebiyoo Oboshi hi shi yɛ maŋtsɛ we lɛ. Oboshi hefɛo sɔɔŋ hewɔ lɛ, hii fɛɛ sumɔɔ akɛ amɛkɛ lɛ ahi shi. Shi yinii ni maŋtsɛ Okaija heɔ lɛ jara wa tsɔ.

1

Maŋtsɛ ko hi shi yɛ maŋtsɛ Okaija we lɛ masɛi ni atsɛɔ lɛ Nii Obodai Kpeteŋkple. Atsɛɔ lɛ "Kpeteŋkple" ejaakɛ mɔ fɛɛ mɔ yeɔ ewiemɔ nɔ yɛ akutso lɛ mli. (Enyafiɔ mɛi ni yeee ewiemɔ nɔ!) Nyɛsɛɛ nɛɛ, atridii gbe maŋtsɛ Obodai ŋa hewɔ lɛ eetao ŋa kroko.

2

Enɛ hewɔ lɛ, maŋtsɛ nuumo tɔbɔɔ lɛ tee maŋtsɛ Okaija ŋɔ koni eyaha maŋtsɛ biyoo fioo lɛ yinii. Be ni hii enyɔ lɛ yeɔ yinii lɛ naa lɛ, abaawa Lajɛ nu sane lɛ. Enaanyo jogbaŋŋ ji maŋtsɛ biyoo Oboshi.

3

Maŋtsɛ Obodai kplɛ nɔ akɛ ekɛ enɔbaa lɛ mlijaa fa, kɛ abui ko ni fata yinii lɛ he lɛ baaha maŋtsɛ Okaija. Ato gbɛjianɔ kɛha maŋtsɛ Obodai kɛ maŋtsɛ biyoo Oboshi gbalamlibotemɔ nigii. Maŋtsɛ lɛ le faŋŋ akɛ ebiyoo lɛ banaŋ nifeemɔ nɛɛ he miishɛɛ.

4

Be ni eshɛ otsi kome kɛha ablade yoo kpeemɔ nɛɛ, abaawa Lajɛ tee Oboshi ŋɔ. "Minaanyo kpakpa maŋtsɛ biyoo, otsɛ ataa eto gbɛjianɔ kɛha okɛ maŋtsɛ Obodai ayɛmfrofeemɔ otsi nibaa nɛɛ," Lajɛ kɛɛ.

5

Sane lɛ fee maŋtsɛ biyoo Oboshi naakpɛɛ ni enaaa bɔ ni efeɔ ehe ehaa. Kɛkɛ ni ejwɛŋ, "Mikɛ maŋtsɛ Obodai ehiii shi kɔkɔɔkɔ, nakai nuumo tɔbɔɔ lɛ. Sua! Mafee oya kɛyana Taki ni makwɛ nɔ ni ebaafee nɔŋŋ."  Taki lɛ, maŋtsɛ biyoo Oboshi shwɛbilɔ nuu ni.

6

Nakai gbɛkɛ lɛ, Oboshi shi maŋtsɛ we lɛ nigii. Etsɛ ataa mli baafu kɛji eyɔse he ni eyaa. Ewo foi kɛtsɔ koo gbidii kabitii lɛ mli. Etsɔmɔ tɛsai kɛ tsei amli kɛyashi naagbee lɛ eyashɛ Taki ŋɔ. Be ni eshɛ Taki shia lɛ etɔ lɛ, hɔmɔ miiye lɛ ni kuma hu miiye lɛ.

7

"Misuɔlɔ, mɛɛba okome ojofoi gbɛ kakadaŋŋ nɛɛ kɛtsɔ duŋ nɛɛ mli be nɛɛ mli?" Taki bi. Eyɛ nu eha lɛ ni ehani ejɔɔ ehe. Taki fee hahaaha be ni emɛɔ Oboshi ni ebɔ lɛ amaniɛ lɛ.

8

"Minaanyo kpakpa maŋtsɛ biyoo, mɛni sane eba?" Taki bi. Oboshi mu waa ni ekɛ awerɛho wie, "Mitsɛ ataa miitao ni ekɛ mi aha Obodai wulu gbala. Shi minyɛɛɛ mikɛ nakai nuu gbeyeigbeyei lɛ ahi shi. Taki, bo nɔŋŋ mikɛ baahi shi kɛji ohiafo tete ji bo. Mifee klalo akɛ mananɔ. Misumɔ bo."

9

"Shi maŋtsɛ biyoo, mibɛ nɔ ko nɔ ko ni mikɛbaayafee ohe nii," Taki wie kɛ yaafo. Oboshi here nɔ, "Mile, shi bo pɛ mikɛ baahi shi."  Ejwɛŋ be saŋŋ ni ekɛɛ, "Ha wɔya Kwao, lɛlɛkudɔlɔ lɛ ŋɔ koni ekɛwɔ afo faa lɛ kɛya faa lɛ sɛɛ. Wɔbaashi biɛ kwraa ni mitsɛ ataa enaŋ wɔ dɔŋŋ."

10

Yɛ maŋtsɛ we lɛ, maŋtsɛ Okaija yɔse akɛ ebi yoo Oboshi ejo foi hewɔ lɛ, etsu etsulɔi lɛ ni amɛyatao lɛ yɛ akrowa lɛ mli he fɛɛ he. Maŋtsɛ hebulɔi lɛ, asrafoi kɛ maŋbii lɛ fɛɛ yatao Oboshi shi amɛnaaa lɛ. Amɛku amɛsɛɛ kɛtee maŋtsɛ lɛ ŋɔ ni amɛ hani ele akɛ amɛnaaa Oboshi yɛ he ko he ko. "Kɛ nakai lɛ, nyɛ yaa jwɛiaŋ nyɛyataoa lɛ," maŋtsɛ Okaija fa. Emli efu diɛŋtsɛ.

11

Be ni Oboshi kɛ Taki yaa faa lɛ naa lɛ, atatu tuŋ komɛi bɔi amɛhe naabuamɔ yɛ ŋwɛi. Ahum wulu ko miiba.

12

Taki kɛ Oboshi yanina Kwao, lɛlɛkudɔlɔ lɛ ni eeŋmɛ sɛkɛ bɔ ni afee ni lɛlɛ lɛ adamɔ shi. Taki kɛɛ Kwao ni ekɛ amɛ afo faa lɛ. Kwao ekpɛlɛɛɛ. Ehani amɛle akɛ ahum wulu ko miiba kɛ foi hewɔ lɛ, gbɛfaa nakai beiaŋ baafee ablaŋ.

13

Taki bi Kwao ekoŋŋ ni ekɛɛ lɛ nɔ hewɔ ni etaoɔ ni amɛfo faa lɛ. Ekɛ enine wo ekotoku lɛ mli ni ejie terema kɛha Kwao. Be ni Kwao nu sane lɛ ni ena terema fɛfɛo lɛ, amɛhenii fee lɛ mɔbɔ. No hewɔ lɛ ekpɛlɛ akɛ ekɛ amɛbaafo faa lɛ bɔ fɛɛ bɔ ni je lɛ mli etsake eha.

14

Ahum wulu ko tswa bɔ ni Kwao nyɛɛɛ ewiri lɛlɛ lɛ dɔŋŋ. Maŋtsɛ Okaija bo waa, "Oboshi, ofainɛ kuu osɛɛ oba! Mikɛ o eshai eke bo, ni migbalaaa nyɛ toi."  Kwao gbala lɛlɛ lɛ kɛba faa lɛ toi ni eha amɛbote mli. Ekɔ tablɔ lɛ ni ebɔi lɛlɛ lɛ wirimɔ. Be ni maŋtsɛ Okaija kɛ Obodai shɛ faa lɛ toi lɛ, ena mɛi etɛ lɛ tara lɛlɛ lɛ mli. Amɛyɔse akɛ suɔlɔi lɛ ejo foi.

15

Shi ewiemɔ nɛɛ kpesɛɛ kwraa tsɔ. Lɛlɛ lɛ butu ni mɛi etɛ lɛ nyɔ yɛ nu himahima lɛ mli. Amɛ fɛɛ amɛ nyɔmɔ yɛ nu lɛ shishi. Kɛjɛ nakai gbi lɛ, gbɛ gbele kɛha mɔ fɛɛ mɔ ni yɔɔ maŋtsɛ Okaija we lɛ mli akɛ, amɛkɛ mɔ ni amɛsumɔ abote gbalashihilɛ mli; shikatsɛ jio, ohiafo jio.

16
You are free to download, copy, translate or adapt this story and use the illustrations as long as you attribute in the following way:
Maŋtsɛ Okaija Kɛ Ebiyoo Lɛ
Author - Amana Yunus
Translation - Divine Apedo (OLE Ghana)
Illustration - Natalie Propa
Language - Ga
Level - Longer paragraphs